Thiếu nữ và mùa xuân – Tranh sơn dầu: Tôn nữ Tâm Hảo
•Mỗi bóng xuân về trên mái tóc
Là một hoàng hôn cũng lặng câm
(Ngọc Phi)
Mùa xuân. Đó là thời điểm khởi đầu cho chu kỳ thời gian của một năm. Trong vòng quay bất tận của cuộc nhân sinh ba vạn sáu ngàn ngày – tức một trăm năm chúng ta đi đứng ăn nói khóc cười theo mệnh nước nổi trôi – cứ mỗi lần mùa xuân đến, là mỗi lần lòng cứ ngậm ngùi cho những mùa xuân đã qua đi. Cõi người ta vừa đáng yêu vừa đáng ghét! cái cõi mà khi ở trong đó, có lúc chúng ta cứ muốn rũ áo ra đi cho thanh thản, nhưng khi biết mình sắp sửa bị bứt ra khỏi nó, thì lại tìm hết cách níu kéo để có thể ở nán lại lâu thêm chút nữa.
Mùa xuân, khởi đầu của một năm, như buổi sáng, khởi đầu của một ngày. Ly cà phê mới pha còn làm thơm ngát không gian. Điếu thuốc đầu ngày mới đốt, hơi khói còn làm mờ nhạt cả thời gian. Trí não mới vừa qua một cuộc nghỉ ngơi, còn tinh khôi như sẵn sàng để đón nhận thế gian vào trong cuộc lọc sàng đầy ắp những mê cung. Trái tim mới vừa được chữa lành những vết thương, rũ sạch được những bóng ma của quá khứ, lại như sẵn sàng để thêm được một lần rướm máu. Như thế đó là mùa xuân, theo cái ý nghĩa cụ thể nhất mà chúng ta ao ước trong giây phút chắp tay trước bàn thờ tổ tiên, giữa khói hương mù mịt, lâm râm cầu nguyện cho cuộc đời mình được bắt đầu lại , được trở về từ khởi điểm, dẫu cho điều ấy có xảy ra thật đi chăng nữa, chúng ta cũng sẽ phá nát đời mình như chúng ta đã từng phá nát không một chút tiếc thương. Dẫu cho mỗi khi gió xuân chớm hiu hiu mùi hương trinh nữ thổi về từ những tiền kiếp thật xa xăm, chúng ta lại nhói lòng nhớ về những ngày tháng mùa xuân cuộc đời, có áo mới tung tăng, có nụ hôn đầu đời ngọt lịm, có thân xác tràn đầy nhựa sống của quãng đời mà chỉ ôm nhau trong tay thôi là thế gian như chìm nghỉm trong cơn hồng thủy lụt lội làm ướt át cả đất cả trời, cả lòng người vốn say mê những lời bội bạc.
Mùa xuân. Hình như cũng là lúc chúng ta cố buộc mình nhìn về phía trước, để quên đi những gì đã đem lại muôn vàn hối tiếc ở phía sau. Để rồi, ở mùa xuân kế tiếp, chúng ta lại cố khuyên dỗ mình hãy quên đi mọi chuyện của ngày hôm qua. Hình như, với thời gian, chúng ta ngày càng trở nên cay và đắng. Nhìn mùa xuân, chúng ta không chỉ thấy mùa xuân, mà còn thấy cả những ngày đông u trầm lạnh lẽo. Nhìn những đóa hoa rực rỡ, chúng ta không chỉ nhìn thấy cái rực rỡ của một đời hoa ngắn ngủi, mà còn nhìn thấy cả giọt nước mắt làm nhòe nhoẹt màu môi một thời son sắc. Nhìn cuộc đời, chúng ta không chỉ nhìn thấy tuổi thanh xuân, mà còn thấy cả những phút quạnh hiu của mùa thu bóng xế, khoảnh khắc ngắn ngủi của hoàng hôn đưa một đời người vào nơi miên viễn.
Hôm rồi, tôi có dịp gặp lại một anh bạn tù mấy mươi năm về trước đến từ New Jersey. Anh hiện nay là một người hoạt động cộng đồng rất hăng say – và thậm chí nổi tiếng nữa -, trên đường đi Oklahoma để tham dự buổi ra mắt sách của một vị linh mục cũng là một cựu tù nhân cộng sản, anh ghé lại thành phố nhỏ bé Wichita đôi ngày. Trong một buổi họp mặt bỏ túi, vào lúc gần chia tay, anh bảo tôi gọi tất cả các con tôi cùng với nhà tôi quây quần lại. Và, trong sự ngạc nhiên vô cùng cảm động của tôi, anh cất tiếng hát một bài hát nói về tâm sự người tù không biết ngày đoàn tụ với gia đình trong đêm Giao Thừa tại góc một rừng núi nào đó của miền Thượng du Bắc Việt. Bài hát của chính tôi viết, nhưng tôi đã quên khuấy mất từ lâu. Trong nỗi xúc động đến nghẹn ngào, anh làm rơi những giọt nước mắt già nua trên đôi gò má thật nhăn nheo vừa vì tuổi tác, vừa vì những trăn trở về một sứ mệnh không bao giờ được chu toàn, vì những mùa xuân cuộc đời đã theo nhau phung phí trong những nhà tù của suốt một thời tuổi trẻ.
Nhìn những giọt nước mắt hiếm hoi ấy, tôi hiểu rằng thế hệ chúng tôi sẽ không bao giờ có được những cảm thức mùa xuân trọn vẹn. Nó luôn luôn bị ám ảnh bởi những bóng ma của ngày tháng u buồn cũ. Cuộc đoàn tụ và chia ly hôm nay, kể cả cho những người sinh ra sau cuộc chiến 30 năm khốc liệt, là tổng số của bao nhiêu những giọt nước mắt như thế đã đổ ra trong chiều dài của một lịch sử đáng bị nguyền rủa.
Hạnh phúc trong ta là dĩ vãng
Quê người xin để gió mưa tuôn.
( Ngọc Phi ).
Đôi lúc, tôi tự trách mình hay sa đà với những nỗi niềm của hôm qua. Bây giờ là mùa xuân, thời điểm của những bước chân đi về phía trước, hãy để cho quá khứ yên nghỉ. Nhưng biết làm sao vùng vẫy để thoát ra khỏi nỗi ám ảnh không bao giờ nguôi của những bóng ma hung dữ này ? Tôi – cả chúng ta nữa – như người bị mắc cạn. Trong lúc chờ nước lên, tôi loay hoay nhìn đâu cũng chỉ thấy trái tim mình rỉ máu.
Con tàu thời gian, lại một lần nữa, rúc lên hồi còi khởi hành. Còn chúng ta thì cứ ngoái cổ nhìn về phía xa xăm, như đang chờ đợi một điều gì đó. Đã bao lần chúng ta lỡ những chuyến tàu khởi hành vào tương lai, vì một thái độ lần khân, vì mớ hành trang quá khứ nặng trĩu trên vai? Hay đơn giản chỉ vì chúng ta không đủ sức bước chân lên khoang tàu?
Thôi thì . . .
Ta viết bài thơ xuân tái bút
Mang ta về tận chốn xuân nào
Ngơ ngác chiều xuân chim nhạn réo
Gọi người từ cõi xuân chiêm bao
( Ngọc Phi )
Con tàu mùa xuân đã lên đường. Giữa sân ga quạnh quẽ, hình như vẫn còn một bóng người, với lời thầm thì về những mùa xuân quá khứ. . .
©T.Vấn 2008
