T.Vấn

& Bạn Hữu

Văn Học và Đời Sống

T.Vấn: Bob Dylan, ca sĩ & nhạc sĩ người Mỹ đoạt giải Nobel về Văn Chương 2016

clip_image002

Ca sĩ kiêm nhạc sĩ Rock huyền thoại Bob Dylan đã trở thành nhà soạn ca khúc đầu tiên trên thế giới được trao giải thưởng Văn Chương cao quý Nobel năm 2016 nhờ những nỗ lực “liên tục sáng tạo nên những phong cách biểu lộ mang đầy tính cách thi ca trong nền nhạc truyền thống Hoa Kỳ”.

Sara Danius, thư ký thường trực của Hàn Lâm Viện Thụy Điển, tuyên bố với báo chí hôm 13 tháng 10 năm 2016 tại thủ đô Stockholm “giải thưởng Nobel về Văn Chương năm 2016 được trao cho Bob Dylan, một nhà thơ vĩ đại của ngôn ngữ Anh truyền thống. Suốt 54 năm nay, ông không ngừng tự tái tạo chính mình, không ngừng giới thiệu đến công chúng một diện mạo mới của mình“.

Vì lý do nào mà một nghệ sĩ âm nhạc, tác giả của chỉ vài quyển sách, lại là người được chọn nhận giải Nobel về văn chương?

Với Dylan, ông cho rằng, trong một bản nhạc, lời bài nhạc quan trọng hơn là giai điệu của nó.

Và nội dung những bài nhạc của Dylan không phải là không gây tranh cãi.

Chẳng hạn như bài Rainy Day Women #12 & 35, tác phẩm mở đầu của Album nhạc Blonde on Blonde mà Dylan cho ra đời năm 1966. Bài nhạc có câu được lập lại ở cuối mỗi đoạn (Mọi người ai cũng bị ném đá) đã mở ra một cuộc tranh cãi kéo dài nhiều năm. Có người bảo đó là Dylan nhại ý sách Cựu Ước về người đàn bà ngoại tình bị ném đá. Kẻ khác lại cho rằng Dylan cổ súy cho việc hút cần sa, một tệ trạng xã hội khởi đầu từ thập niên 60s qua phong trào Hippy.

Nhưng hầu như ai cũng đều công nhận đây là một trong số những tác phẩm hay nhất của Dylan, nó cho thấy khả năng dùng âm nhạc để bầy tỏ những quan niệm chính trị, những tìm tòi tôn giáo, triết học và khuynh hướng đào sâu mọi ngõ ngách hồn người mà ông đã không ngừng xiển dương trong suốt hơn 50 năm sự nghiệp âm nhạc của mình để dẫn đến kết quả là nhạc sĩ viết ca khúc đầu tiên trên thế giới nhận giải thưởng Nobel về Văn Chương trong suốt chiều dài 112 năm của giải thưởng.

Với quyết định trao giải Nobel Văn Chương cho một nhạc sĩ sáng tác, Ủy Ban trao giải đã đưa việc viết lời trong sáng tác âm nhạc lên ngang tầm với văn chương, với thi ca và kịch nghệ. Đây là một bước tiến quan trọng trong cách nhìn nhận và đánh giá các sản phẩm trí tuệ của con người.

Dylan tên thật là Robert Allen Zimmerman sinh năm 1941 tại Duluth, tiểu bang Minnesota, Hoa Kỳ. Nghệ danh Dylan được ông lấy từ tên của nhà thơ người Anh Dylan Marlais Thomas.

Khởi đầu sự nghiệp âm nhạc của mình từ năm 18 tuổi tại các quán cà phê ở tiểu bang Minnesota. Những tác phẩm âm nhạc được biết đến nhiều nhất của ông phần lớn ra đời vào thập niên 1960, trong bối cảnh nước Mỹ đối diện với những tranh cãi về chiến tranh Việt Nam. Cho đến nay, Bob Dylan còn được xem như là  sử gia không chính thức về một giai đoạn đầy những khó khăn cho nước Mỹ và thế hệ đương thời.

Hai bài nhạc nổi tiếng của Dylan: Blowin’ in the WindThe Times They are A-Changin’ đã trở thành những bài hát tiêu biểu của các phong trào phản chiến và đòi hỏi nhân quyền (cho người da màu) của suốt thập niên này.

clip_image004 clip_image005

Ngoài ra, Bob Dylan còn là tác giả của tuyển tập thơ văn Tarantula, một hình thức thử nghiệm lối viết “dòng ý thức” (Stream of Conscience) khá phổ biến của thập niên 1960; Bộ Hồi Ký (Chronicles) được cho là gồm 3 tập nhưng mới chỉ có tập Một (Volume One) phát hành tháng 10/2004 đã nằm trong danh sách Best-Seller của The New York Times suốt 19 tuần lễ liền và sau đó là một trong 5 tác phẩm vào chung kết giải thưởng uy tín National Book Critics Circle thuộc bộ môn tự truyện.

Ngày 13 tháng 10 năm 2016, tin nhạc sĩ người Mỹ Bob Dylan được trao giải thưởng Nobel về Văn Chương 2016 cũng là ngày tin Kịch Tác Gia người Ý Dario Fo, giải thưởng Nobel Văn Chương 1997 qua đời được thông báo.

T.Vấn

 

Phụ Lục:

Rainy Day Women #12 & 35

Well, they’ll stone you when you’re trying to be so good
They’ll stone you just like they said they would
They’ll stone you when you’re trying to go home
And they’ll stone you when you’re there all alone
But I would not feel so all alone
Everybody must get stoned

Well, they’ll stone you when you’re walking on the street
They’ll stone you when you’re tryin’ to keep your seat
They’ll stone you when you’re walkin’ on the floor
They’ll stone you when you’re walkin’ to the door
But I would not feel so all alone
Everybody must get stoned

They’ll stone you when you’re at the breakfast table
They’ll stone you when you are young and able
They’ll stone you when you’re tryin’ to make a buck
Then they’ll stone you and then they’ll say “good luck”
Tell ya what, I would not feel so all alone
Everybody must get stoned

Well, they’ll stone you and say that it’s the end
Then they’ll stone you and then they’ll come back again
They’ll stone you when you’re riding in your car
They’ll stone you when you’re playing your guitar
Yes, but I would not feel so all alone
Everybody must get stoned alright

©T.Vấn 2016

Bài Mới Nhất
Search