Hôm nay, 5 tháng 10 năm 2017, Ủy ban chấm giải Văn Chương Nobel của Hàn Lâm Viện Thụy Điển đã công bố nhà văn Anh gốc Nhật Kazuo Ishiguro là người đoạt giải thưởng năm 2017.
Kazuo Ishiguro sinh năm 1954 tại Nagasaki, Nhật. Năm lên 5 tuổi, ông theo gia đình định cư tại Anh và sống ở đó cho đến hôm nay. Tất nhiên, ngôn ngữ văn chương của ông là tiếng Anh mang đặc tính British. Sau khi tốt nghiệp đại học Kent năm 1978, ông theo học về sáng tác văn chương tại University of East Anglia, rồi cho ra mắt tác phẩm đầu tay A Pale view of Hills năm 1982. Kể từ đó, ông dành trọn thời giờ cho văn chương và đã đạt được nhiều thành quả khả quan.
Các tác phẩm chính của ông, như: The Remains of the Day (đã được chuyển thành phim năm 1993 với tài tử lừng danh Anthony Hopkins trong vai nhân vật chính là viên quản lý Stevens), Never let me go (chuyển thể thành phim năm 2010), A Pale view of Hills, và nhiều tác phẩm khác đã đưa ông vào danh sách 50 nhà văn hàng đầu của nước Anh kể từ năm 1975.
Trong thông cáo báo chí vừa phát hành, Ủy ban chấm giải đã nhận định (nhà văn Kazuo Ishiguro) “ là người mà, thông qua các tác phẩm có sức hàm chứa cảm xúc mãnh liệt, đã khai mở vực thẳm ẩn dấu phía dưới ảo giác của chúng ta về mối quan hệ với thế giới chung quanh”.
Trả lời phỏng vấn của đài BBC, nhà văn đã coi việc mình được trao giải là một “danh dự cao quý, bởi vì điều đó có nghĩa là tôi (nhà văn) đã được đến gần những nhà văn vĩ đại nhất hiện đang còn sống”.
Ông nhận định: “Thế giới chúng ta hiện nay đang ở một giai đoạn hết sức bấp bênh và tôi hy vọng rằng tất cả những người nhận giải thưởng Nobel sẽ cùng hợp sức để tạo nên một sức mạnh thúc đẩy những gì tích cực nhất cho loài người trong giai đoạn khó khăn này. Tôi sẽ rất vui mừng được góp phần có thể của mình trong nỗ lực đem lại những tín hiệu tốt lành cho loài người chúng ta”.
Sinh trưởng ở Nagasaki, nhưng mãi 30 năm sau ngày rời bỏ đất nước (1989), ông mới trở về thăm quê. Dù vậy, ngay trong tác phẩm đầu tay (A Pale view of Hills), hình ảnh nước Nhật, cùng với nước Anh đã có những dấu ấn rất đậm nét qua phác họa của một người con xa xứ.
Từ mấy năm nay, nước Nhật hằng kỳ vọng danh dự cao nhất về văn học sẽ được trao đến cho nhà văn lừng danh Haruki Murakami, nhưng lại một lần nữa, những tiên đoán của giới thạo tin đã không chính xác. Việc nhà văn Anh gốc Nhật Kazuo Ishiguro nhận giải năm nay là một bất ngờ đối với nhiều người, nhưng người Nhật hẳn cũng sẽ tạm hài lòng, vì dù sao Kazuo Ishiguro cũng là gốc Nhật và vẫn mang một cái tên “rất Nhật”. Nhà văn Salman Rushdie, tác giả The Satanic Verses, là người đầu tiên lên tiếng “chúc mừng anh bạn già Ish của tôi, người viết những tác phẩm mà tôi mến mộ ngay từ lần đầu đọc A Pale View of Hills. Anh bạn tôi còn biết chơi guitar và sáng tác ca khúc nữa. Hãy vượt qua mặt Bob Dylan đi bạn tôi!”.
Về phía nhà văn mới đoạt giải, hiện đang “ngập đầu” với tác phẩm mới nhất, đã vậy ông còn bận rộn với công việc phim ảnh, kịch trường, và một số các dự án khác nữa, bắt đầu lo lắng về việc đối phó với những hệ lụy không thể tránh khỏi của một nhà văn nổi tiếng. Điều ấy, có thể ảnh hưởng đến việc sáng tác của mình. Ông thú nhận “Tôi hy vọng việc (nhận giải Văn chương Nobel) không gây nên trì trệ cho việc sáng tác. Tôi đã gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc phân chia thời giờ cho những đòi hỏi xuất hiện trước công chúng và thời giờ thật riêng tư dành cho viết lách”.
Quả thật, làm người nổi tiếng không phải dễ dàng.
Theo báo chí trong nước, độc giả Việt Nam cũng đã từng biết đến Kazuo Ishiguro qua các tác phẩm được dịch và xuất bản như: Dạ Khúc – Năm câu chuyện về âm nhạc và Đêm buông, Người khổng lồ ngủ quên v.v…
T.Vấn
©T.Vấn 2017
