T.Vấn

& Bạn Hữu

Văn Học và Đời Sống

Đường đến nước Anh/Xác nào là em tôi

(Nguồn: Báo Tiếng Dân)

Nguyễn Huy Vũ

Trong 18 quán quân đường lên đỉnh Olympia đi du học, chỉ có hai người trở về đất nước.

Trong một dịp thăm Hàn Quốc của đoàn đại biểu Quốc hội năm nay, chín người đã trốn ở lại.

Vài đại biểu Quốc hội mua quốc tịch ở châu Âu. Nhiều doanh nhân khác mua giấy tờ định cư ở châu Âu, châu Mỹ, Úc.

Đa phần quan chức chính quyền bỏ tiền cho con đi du học. Các lãnh đạo cao cấp mỗi khi có bệnh thì bay sang nước ngoài điều trị, khi thì Singapore, Nhật, lúc thì Pháp, Mỹ.

Giới trung lưu cố gắng cho con học tiếng Anh từ nhỏ, những mong sau này lớn lên con có cơ hội ra nước ngoài du học, để tiến thân.

Vô số phụ nữ chấp nhận lấy chồng Hàn Quốc, Đài Loan, và nhiều nước khác, cốt chỉ để ra nước ngoài nhằm có một tương lai tươi sáng hơn.

Ra nước ngoài, với nhiều người, đã là một trào lưu, nhằm tìm kiếm một cơ hội cho chính mình. Vì vậy, đừng vội chỉ trích họ, những di dân lậu — những người nghèo khổ, không đủ giàu để ra đi dạng đầu tư lấy thẻ xanh và cũng chẳng có cơ hội được học hành để ra đi theo diện du học hay chuyên gia.

Hãy thử tưởng tượng bạn là họ, bạn sẽ làm gì trong một hoàn cảnh như sau? Sinh ra trong một gia đình quá nghèo. Không được học hành đến nơi đến chốn. Nhà không có ruộng đất. Biển ô nhiễm và không còn có thể đánh bắt. Cơ hội việc làm không đủ sống. Thì bạn sẽ làm gì?

Bạn đi làm công nhân? Lương công nhân bao nhiêu, và bạn bán sức thanh xuân của bạn cho đời công nhân để cuối cùng được gì? Hay lương công nhân chỉ vừa đủ để nuôi sống bản thân.

Bạn cố gắng học lên cao, để rồi cuối cùng nhận ra rằng tấm bằng đại học Việt Nam rất vô giá trị vì kiến thức chẳng có gì và quá lạc hậu. Bằng chứng là nhiều người với tấm bằng đại học, thạc sỹ buộc phải chạy xe ôm công nghệ để sống qua ngày mà không thể kiếm được một công việc tốt hơn.

Bạn còn có cha mẹ già, và sắp tới còn có con cái. Bạn và gia đình không chỉ làm để ăn, mà còn phải có tiền để chi phí cho sức khoẻ, cho con cái đi học. Mà nếu bạn là một công nhân nghèo, thì số phận con cái bạn sẽ không cách biệt bao xa số phận của bạn ở đất nước này.

Thay đổi đất nước ư? Một mình bạn không thể. Và thay vì đợi chờ một sự thay đổi, cố gắng chạy khỏi đất nước này, càng sớm càng tốt, đó chẳng phải là một lựa chọn tốt nhất sao, ít nhất là cho chính mình?

Hãy tưởng tượng. Khi bạn đi lậu đến được Anh. Sau khi sống lậu 14 năm mà không bị bắt vì gây ra các tội phạm pháp, bạn sẽ đủ điều kiện để được xem xét cấp thẻ định cư, chấp nhận cho ở lại, và nếu chờ đợi thêm một năm nữa bạn sẽ đủ điều kiện để xin nhập quốc tịch Anh. Kể từ năm 2009, hàng năm có khoảng 2000 di dân lậu được cấp thẻ định cư như vậy. Ngoài ra, bạn cũng có thể ra trình diện sớm để xin giấy cư trú khi chứng minh rằng bạn khó có thể sống ở quê hương, người phối ngẫu (partner) của bạn đang ở Anh một cách hợp pháp, hoặc bạn có con mà con bạn đã ở Anh được 7 năm, con bạn thuộc công dân Anh hoặc con bạn có quyền cư trú ở Anh. Với những điều này, chỉ cần ở Anh vài năm là bạn có thể tìm được một đối tác giúp bạn ở lại một cách hợp pháp. Kể như vậy để thấy rằng luật Anh khá nhân đạo trong việc đón nhận người nhập cư lậu tích hợp vào xã hội.

Cầm quyển hộ chiếu Anh có quyền lực thứ 5 trên thế giới, đi tới 168 nước mà không cần visa. Con bạn đi học ở những trường tốt nhất trên thế giới mà không phải mất tiền, hoặc đóng với một mức phí nằm trong khả năng tài chính của bạn. Đi bệnh viện bạn không phải trả tiền, không phải đút lót cho bác sỹ, y tá; nằm giường nệm, chứ không phải nằm chiếu ở hành lang. Được trị bệnh bằng thuốc thật chứ không phải thuốc giả. Bạn được hít thở không khí trong lành, sống trong môi trường xanh sạch. Được tự do đi lại và viết lách mà không sợ công an hạch sách, bỏ tù. Đường sá gọn gàng, quy hoạch; phương tiện công cộng phổ biến, xe cộ chạy theo nề nếp, ít tai nạn. Xã hội có văn hoá, trật tự. Đó là chưa kể, có vô số phương tiện giải trí và thư giản từ bảo tàng, nhà hát, công viên cho đến các hoạt động văn hoá khác.

Dĩ nhiên, nước Anh, như nhiều nước phát triển khác, không hẳn là thiên đường. Ở đó bạn cũng phải làm việc để sống. Tuỳ việc mà mức lương sẽ khác nhau. Nhưng cái được đó là nó cho bạn một cơ hội, và nếu được chấp nhận cho ở lại, nó mở ra một chân trời mới cho gia đình bạn, cho những đứa con của bạn.

Con bạn sẽ được học hành đến nơi đến chốn. Nó không bị nhồi sọ với những giáo điều Mác Lê Nin, chủ nghĩa cộng sản, chủ nghĩa xã hội, dạy về đấu tranh giai cấp, khinh miệt giai cấp tư sản, không dạy phải yêu lãnh tụ, và đặc biệt không dạy nói láo, học vẹt. Ở đó, con bạn sẽ học cách yêu thiên nhiên, học cách tôn trọng sự khác biệt từ văn hoá đến chính trị, học cách yêu bản thân mình, yêu cha mẹ, học cách tự độc lập từ cách ăn đến cách suy nghĩ. Đó là những bài học cơ bản thuộc về văn hoá để trở thành một con người bình thường, trước khi con bạn, nếu có ý chí, được theo học những chuyên ngành cao hơn ở bậc đại học hoặc trường dạy nghề để trở thành những chuyên viên có ích cho xã hội.

Sức hấp dẫn của nước Anh lý giải tại sao những triệu phú, tỉ phú ở khắp thế giới và cả ở Việt Nam đổ xô mua nhà, đầu tư ở Anh để lấy thẻ định cư ở đây, từ các ông hoàng bà chúa ở Trung Đông, các chính trị gia châu Phi, các tài phiệt Nga, cho tới các cựu thủ tướng và giới nhà giàu của Thái Lan.

Anh không chỉ là một nước thượng tôn pháp luật, dân chủ, mà họ còn thể hiện là một nước nhân đạo và và cởi mở, luôn đón nhận những nạn nhân bị đàn áp.

Vì vậy, nếu bạn không có đủ 2 triệu bảng Anh để đầu tư nhằm lấy thẻ xanh như những đại gia khác, thì việc một người không tìm thấy tương lai ở nước mình sẵn sàng vay mượn vài chục ngàn bảng và chịu vất vả vài năm để có một tương lai tốt hơn cho mình và con cháu thì liệu điều đó có phải là quá rẻ lắm không?

Nhiều người sẽ cho rằng vượt biên quá nguy hiểm. Nếu so với việc vượt biên bằng thuyền năm xưa của những người tị nạn cộng sản thì vượt biên ngày hôm nay ít nguy hiểm hơn nhiều. Bằng chứng là sau bao năm hoạt động, những làng biệt thự mọc lên nhờ di dân lậu giờ đây mới có một vụ tai nạn lớn đầu tiên. Những người vượt biên ngày nay ít nguy hiểm hơn bởi vì đa phần đều đã có tổ chức. Bạn trả tiền và tổ chức đưa đi. Chỉ khi bạn đã đi sang trót lọt thì mới phải trả tiền cho tổ chức. Tổ chức làm cho bạn hộ chiếu giả, có phương tiện đưa đón, tổ chức có người ở địa phương.

Nhờ có Internet, những người trẻ hôm nay không phải là những người không biết gì. Họ biết rất nhiều thứ. Họ thấy rằng ở lại chắc chắn họ đối diện với một tương lai bế tắc. Ra đi, họ đối diện với các rủi ro nhưng có cơ hội cho một tương lai tốt đẹp. Và họ đã chọn ra đi.

Họ là những người rất dũng cảm. Dám chấp nhận rủi ro để có một tương lai cho mình và gia đình.

Họ đã chọn Anh, và chấp nhận hiểm nguy ngồi trong các thùng xe, chứ không phải các nước châu Âu khác. Đơn giản là bởi vì sau một khoảng thời gian sống bất hợp pháp ở Anh, họ sẽ được hợp pháp hoá để trở thành những công dân Anh.

Nhiều người cho rằng họ sẽ qua trồng cần sa để có thu nhập cao. Điều đó không hẳn đúng. Lẽ dĩ nhiên, sẽ có một số họ được chọn để tham gia đường dây này. Tuy vậy, nếu chỉ trồng cần sa chỉ để có thu nhập cao, họ có thể gia nhập những băng nhóm khác ở châu Âu lục địa chứ không mạo hiểm và bỏ tiền ra để qua Anh. Qua Anh, với họ — những di dân lậu — là tấm thẻ công dân Anh sau này sau một thời gian sống lậu, điều mà các tỉ phú phải trả ít nhất tới 2 triệu bảng Anh.

Nói như vậy để thấy rằng các cuộc di cư sẽ vẫn tiếp tục, chừng nào mà đất nước không cho người dân thấy được một tương lai rằng họ sẽ có một cơ hội vươn lên ở đất nước này, được sống trong tự do và tôn trọng.

Xác nào là em tôi?

Trung Nguyễn

Cả nước đang xôn xao về vụ 39 người chết trong xe container trên đường nhập cư lậu vào nước Anh. Cảnh sát Anh đang điều tra nhưng có lẽ xác suất rất cao là phần lớn, hoặc tất cả, những người chết đều là người Việt Nam.

Họ đang trên đường đến một xứ sở mà công dân ở đó có thể thực hiện những quyền con người căn bản đã được nêu ra trong Tuyên ngôn độc lập Mỹ và được ông Hồ Chí Minh nhắc lại trong Tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945. Đó là các quyền “sống”, quyền “tự do”, và quyền “mưu cầu hạnh phúc”.

Người dân nước Anh đã thắp nến cầu nguyện cho các nạn nhân xấu số trên chuyến container định mệnh ấy. Tôi cũng đọc được rất nhiều lời tiếc thương và cầu nguyện cho các nạn nhân trên mạng xã hội Facebook. Hiện tại chúng ta còn phải đợi cảnh sát Anh đưa ra kết luận điều tra cuối cùng nhưng việc các gia đình Việt Nam, đặc biệt là ở Hà Tĩnh, có con em đang tìm cách nhập cư lậu vào Anh nhưng mất liên lạc với gia đình là có thật. Tính đến chiều chủ nhật 27/10/2019, đã có 24 gia đình ở Nghệ An, Hà Tĩnh báo cáo người thân mất tích ở châu Âu với nhà cầm quyền.

Báo VnExpress cho biết trung bình mỗi gia đình phải bỏ ra gần một tỷ đồng để có thể nhập cư lậu vào nước Anh. Cái giá bằng tiền rất lớn và có nguy cơ mất trắng nếu bị bắt, thậm chí mất cả mạng sống, nhưng nhiều gia đình vẫn quyết định mạo hiểm ra đi. Tất nhiên là họ phải cầm cố sổ đỏ để có thể vay được tiền với hi vọng con cái đi làm ở châu Âu sẽ gửi tiền về trả được nợ và thoát nghèo.

Hậu quả của việc chọn Formosa

Tôi có một số bạn ở Nghệ An, Hà Tĩnh phải đi xuất khẩu lao động ở nhiều nước. Các bạn ấy tâm sự với tôi là, kể từ sau thảm họa Formosa, kinh tế Hà Tĩnh, Nghệ An đi xuống nghiêm trọng và các bạn ấy không còn cách nào khác phải rời quê đi kiếm việc làm ở nơi khác. Một số chọn vào Sài Gòn, một số chọn sang Lào, Campuchia, Nga và một số tìm cách đi được những nước phát triển hơn như Nhật Bản, Hàn Quốc và tất nhiên có châu Âu, trong đó có nước Anh.

Ở đây, chúng ta thấy chính sách chạy theo tăng trưởng GDP bằng mọi giá, bất chấp ô nhiễm môi trường của đảng cộng sản Việt Nam đã khiến kinh tế có vẻ tăng trưởng nhưng thật ra thiệt hại kinh tế – xã hội lớn hơn rất nhiều. Cái lợi về kinh tế nếu có thì chỉ rơi vào tay thiểu số các tập đoàn tư bản nước ngoài và các quan chức tất nhiên cũng được hưởng lợi từ việc báo cáo tăng trưởng GDP của tỉnh nhà, chưa kể những khoản hối lộ, lại quả.

Ông Chu Xuân Phàm, đại diện Formosa, đã từng xấc xược tuyên bố: “Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi. Nếu chọn cả hai thì làm thủ tướng cũng không giải quyết được”. Tức là bản thân Formosa và nhà cầm quyền Việt Nam khi quyết định xây nhà máy ở Hà Tĩnh đã biết rõ hậu quả tai hại mà nó sẽ gây ra cho người dân Hà Tĩnh nói riêng và các tỉnh thành khác gần Hà Tĩnh nói chung.

Hậu quả của việc nhà cầm quyền chọn Formosa thay vì tôm, cá, môi trường là cái chết của những người Hà Tĩnh, Nghệ An,… trên những chuyến đi đầy mạo hiểm ra nước ngoài. Mạng dân Việt rẻ hơn ngoại tệ và những con số tăng trưởng GDP.

“Địa ngục” trước cổng “thiên đường” 

Những người bạn Hà Tĩnh, Nghệ An của tôi cũng kể cho tôi nghe về những chuyến nhập cư lậu kinh hoàng được những người thoát chết kể lại.

Đầu tiên, từ Việt Nam, họ sẽ bay đến Nga. Từ đó họ đi đường rừng qua Ba Lan. Sau đó họ đi xe container tới Paris, có những lúc họ phải đi bộ vượt rừng trên đoạn đường này. Đến Paris, họ sẽ được đi theo hai hạng: hạng VIP mắc tiền và hạng thường rẻ tiền hơn. Ai đi hạng VIP sẽ được ngồi ghế trước gần tài, còn ai đi hạng thường sẽ phải ở trong thùng container. Đến bến bãi ở Anh thì họ sẽ chia nhau ra trốn đi.

Nhiều người Việt Nam do không chịu nổi mùa đông khắc nghiệt ở Nga, Ba Lan, có lúc lạnh đến âm 50 độ C, nên đã bỏ mạng trên đường rừng. Đi vào mùa đông thì ít có nguy cơ gặp lính tuần tra hơn. Nếu như lính biên phòng Nga tuần tra những con đường mòn đó thì chắc chắn sẽ thấy xác người Việt Nam, có lẽ vẫn còn tươi vì nhiệt độ quá lạnh.

Hầu như chuyến vượt biên nào cũng có người chết nhưng không ai biết. Tuy nhiên lần này con số người chết quá lớn nên mới gây chấn động cả thế giới. Người Việt Nam vẫn ngã xuống trên con đường đi tìm nơi có quyền “sống”, quyền “tự do”, và quyền “mưu cầu hạnh phúc”.

Tôi viết câu chuyện này ra để mong rằng bất kì ai muốn nhập cư lậu vào các nước châu Âu phải suy nghĩ thật kỹ về cái giá phải trả.

Quan chức và các nhà “tư bản đỏ” xâu xé người lao động

Cách đây nửa năm, vào tháng 4/2019, người lao động Việt Nam ở Đài Loan cũng đã biểu tình phản đối các công ty môi giới bóc lột tàn tệ người lao động, với sự bảo trợ của nhà cầm quyền Việt Nam. Nhiều người mong muốn đi nhập cư lậu hoặc xuất khẩu lao động bị lừa đảo, mất tiền nhưng không đi được. Những ai đi được thì bị bóc lột sức lao động tàn tệ để trả tiền nợ lại cho công ty môi giới. Đáng nói hơn, các công ty môi giới đa phần là các công ty sân sau của các quan chức, vì như vậy họ mới có giấy phép để tham gia vào ngành “kinh doanh sức lao động” béo bở này. Đây là lời kể của một người bạn của tôi đã đi lao động bên Nhật.

Một người công nhân Việt Nam, bây giờ là tù nhân lương tâm Trần Thị Nga, đã từng đi xuất khẩu lao động ở Đài Loan. Tình cảnh cực khổ của công nhân Việt Nam và sự bất nhân của các công ty môi giới cấu kết với các quan chức cộng sản đã khiến chị Trần Thị Nga quyết tâm dấn thân vào con đường đấu tranh cho tự do, dân chủ. Dù không học cao nhưng chị Nga đã hiểu rằng giải pháp cho Việt Nam chỉ có thể là dân chủ hóa, không có con đường nào khác.

Muốn phát triển bền vững, một quốc gia không thể dựa vào ngoại tệ có được do xuất khẩu lao động, xuất khẩu “cô dâu” và kiều hối. Thế nhưng đảng cộng sản Việt Nam lại đang lãnh đạo đất nước đi vào con đường khốn cùng này. Ngoại tệ kiếm được phải đến phần lớn từ xuất khẩu các mặt hàng công nghệ cao do chính các doanh nghiệp trong nước xuất khẩu. Đó là con đường mà các nước phát triển trong khu vực châu Á bắt buộc phải làm để vươn lên thành các nước công nghiệp có thu nhập bình quân đầu người cao.

Những người bạn từ Nghệ An, Hà Tĩnh của tôi tâm sự với tôi là, dù biết nguy hiểm nhưng họ vẫn muốn ra đi, họ vẫn đang tìm cách ra đi, bằng cách này hay cách khác. Họ nói với tôi rằng Việt Nam chỉ là nơi đáng sống với người có quyền và có tiền.

Người giàu cũng ra đi

Thật ra thì nhiều người bạn khác của tôi có nhiều tiền nhưng họ vẫn ra đi để mưu cầu một tương lai tốt đẹp hơn cho con cái họ. Con cái họ sẽ không phải hít bụi mịn, không phải ăn thực phẩm bẩn, không phải uống nước có chất thải, không bị nhồi sọ từ bé với những bài hát như “Ai yêu bác Hồ Chí Minh hơn các em nhi đồng…

Không biết ông Hồ Chí Minh sống lại sẽ suy nghĩ gì? Đảng cộng sản do ông góp phần sáng lập vẫn đang nắm quyền lực tuyệt đối trên đất nước này, nhưng những người dân từ giàu tới nghèo thì đều tìm cách “ra đi tìm đường cứu … thân”, cũng như ngày xưa ông rời bến Nhà Rồng để xin vào học Trường thuộc địa của Pháp.

Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, các “đại biểu quốc hội” do đảng cộng sản “quy hoạch” đại diện cho Nghệ An, Hà Tĩnh, và các “đại biểu quốc hội” khác có biết tình cảnh khốn cùng của người lao động trong nước, dẫn đến chuyện phải đi xuất khẩu lao động và bị bóc lột tàn bạo ở nước ngoài hay không? Bà Quyết Tâm có nhỏ thêm được giọt nước mắt nào cho quê hương, cho những người lao động Việt Nam đang tha hương cầu thực đó không?

So sánh với Hàn Quốc

Có lần Tổng thống Park Chung Hee đi thăm công nhân Hàn Quốc ở Đức, ông thấy công nhân khổ quá nên cả tổng thống và công nhân ôm nhau khóc. Tổng thống Park Chung Hee đã thề rằng sau 10 năm nữa thì công nhân các nước khác phải đến Hàn Quốc làm thuê. Điều đó đã thành sự thật.

Chính ông Vũ Ngọc Hoàng, cựu Ủy viên TƯ Đảng, cựu Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, đã nói rõ hơn về điều này:

“…Khoảng 50 năm trước, Hàn Quốc và Việt Nam có trình độ phát triển tương tự nhau, sau chiến tranh 1953, họ là nước nghèo nhất thế giới, có lúc bị đói phải ăn vỏ thông, vậy mà đến nay kinh tế Hàn Quốc đã bỏ Việt Nam rất xa, đến mức không tưởng tượng nổi.

Đến nay đã có hơn 10 vạn người Việt Nam sống ở Hàn Quốc, và hơn 10 vạn người Hàn Quốc sống ở Việt Nam (năm ngoái tôi có nói con số này là 9 vạn, năm nay đã phát triển lên trên 10 vạn).

Nhưng khác một điều: Người Hàn Quốc làm ông chủ ở Hàn Quốc và làm ông chủ kể cả ở Việt Nam, còn người Việt Nam thì làm thuê ở Hàn Quốc và làm thuê cả ở Việt Nam…”

Chịu trách nhiệm cho việc tụt hậu chính là đảng cộng sản Việt Nam

Cái chết bi thương của những thanh niên Việt Nam lao động nơi xứ người, ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, kinh tế trong nước không tạo nổi việc làm cho dân, tụt hậu ngày càng xa so với các nước khác… đều là trách nhiệm của đảng Cộng sản Việt Nam, lực lượng đang tuyên bố là họ có quyền cai trị tuyệt đối đất nước này mà không cần qua dân bầu. Quyền lực luôn đi kèm với trách nhiệm. Đó là nguyên tắc, là đạo lý căn bản.

Tôi và các đồng đội của tôi vẫn quyết định ở lại Việt Nam để thúc đẩy tiến trình dân chủ hóa nhanh hơn nữa. Chỉ có dân chủ thực sự mới giúp người dân bầu ra những người tài giỏi để đưa đất nước phát triển bền vững, mới giúp người dân có tiếng nói trong mọi vấn đề quốc kế dân sinh, trong đó có môi trường.

Cái chết của 39 người, với xác suất cao hầu hết là người Việt Nam, trên đường tới nước Anh sẽ không vô ích. Những cái chết đó sẽ đánh động lương tri của người Việt Nam và của cả loài người về sự tai hại của Chủ nghĩa Cộng sản toàn trị. Không có tương lai tốt đẹp nào cho dân tộc Việt Nam dưới sự cai trị độc đoán và dốt nát của đảng Cộng sản Việt Nam. Đã đến lúc phải cải cách Việt Nam thực sự theo hướng dân chủ hóa. Chỉ khi đó thì người Việt mới có hi vọng, người dân mới có tương lai.

Người Việt Nam yêu nước thương nòi cần cùng nhau hành động cho mục tiêu dân chủ hóa đó. Không thể chấp nhận chuyện đã sang thế kỷ 21 mà người Việt vẫn còn phải bỏ xác trên đường vượt biên để chạy trốn chế độ cộng sản toàn trị. Tại đây, ngay trên chính mảnh đất Việt Nam này, chúng ta sẽ cùng nhau “dựng lại người, dựng lại nhà”, để Tổ quốc Việt Nam phải là một nơi đáng sống.

(Tựa đề bài viết lấy cảm hứng từ bài hát “Bài ca dành cho những xác người” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, còn “Dựng lại người, dựng lại nhà” cũng là tựa đề một bài hát của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn)

Bài Mới Nhất
Search