T.Vấn

& Bạn Hữu

Văn Học và Đời Sống

Phát súng lịch sử

(Nguồn: Báo Tiếng Dân)

Tạ Duy Anh

(TRƯỚC HẾT TÔI THỐNG THIẾT CHIA BUỒN VỚI THÂN NHÂN CỦA BA CHIẾN SỸ CẢNH SÁT BỊ THIỆT MẠNG TRONG CUỘC TẤN CÔNG VÀO THÔN HOÀNH RẠNG SÁNG NGÀY MỒNG 9-1. TÔI VÔ CÙNG ĐAU BUỒN VỀ CÁI CHẾT CỦA CÁC ANH).

Sau ba lần thay đổi về lý do đoàn quân bách chiến bách thắng “tiến vào thôn Hoành” chỉ trong chưa đầy 5 ngày của Bộ Công an, tôi biết rằng sự thật của câu chuyện Đồng Tâm từ đây MÃI MÃI thuộc về mỗi cá nhân. Nghĩa là muốn biết sự thật, bạn phải tự đi tìm nó.

Nhưng tôi đang nói về một vấn đề khác.

Khi sự việc đau lòng và vô cùng đáng xấu hổ xảy ra, hy vọng lớn nhất của tôi là có một sự lục đục, bất đồng nào đó từ cấp thượng tầng, để còn có thứ bám vào mà cố dối lòng rằng nền chính trị chưa đến mức “đen cả nải”. Giờ thì hy vọng đó coi như đã tắt.

Qua phát biểu của Thủ tướng, qua hành động nhanh như điện của Chủ tịch nước kí truy tặng Huân chương cho ba cán bộ công an bị chết – những đồng bào hoàn toàn xứng đáng được tưởng nhớ và thương xót – cho thấy, dường như là có một sự nhất trí rất cao với cách giải quyết vấn đề Đồng Tâm.

Thế là chỉ còn lại bóng tối, sự vô vọng và những nỗi buồn dằng dặc.

Giờ đây truyền thông chính thống đang tận dụng ưu thế độc quyền (độc quyền luôn cả sự vụng về) tìm mọi cách để chứng minh hành động của hàng ngàn chiến sỹ tinh nhuệ là đúng đắn, việc hạ sát “tội nhân” Lê Đình Kình là hành động cần thiết?

Rất nhiều người tin vào những tuyên truyền đó. Rất nhiều người kiên quyết không tin. Rất nhiều người hả hê. Rất nhiều người phẫn nộ hay phì cười… Nhưng bất chấp tất cả những tình cảm ấy, việc tuyên truyền đó giờ đây là hoàn toàn vô ích, vô nghĩa khi cái chết của người nông dân 84 tuổi Lê Đình Kình không còn là chuyện cái chết của một kẻ ngoan cố chống lại chính quyền, mà đã nhanh chóng trở thành cái chết huyền thoại của một lãnh tụ nông dân.

Tôi tin rằng những gì phía chính quyền quy kết cho cụ Lê Đình Kình không hoàn toàn vô căn cứ. Có thể cụ đã yêu cầu con cháu chuẩn bị một vài vũ khí thô sơ để phòng thân và khi chúng được người khác sử dụng trong tình thế bức bách đã dẫn đến mất kiểm soát. Có thể cụ từng lớn tiếng úy lạo những người nông dân Đồng Tâm thà chết không để mất đất, khiến gây ra một vài hành động hoặc tuyên bố cực đoan? Điều đó có nghĩa, nếu bị đưa ra xét xử công khai trong một phiên tòa văn minh, cụ Lê Đình Kình rất có thể phải chịu một mức hình phạt nào đó.

Suốt hơn hai năm qua, có cả một ngàn cách để tháo gỡ ngòi nổ Đồng Tâm trong hòa bình, trong tình đồng bào. Nhưng chính quyền đã lựa chọn giải pháp dùng sức mạnh của công cụ chuyên chính. Họ chỉ không tính được rằng, sau cú hạ sát kẻ cầm đầu, thì chính kẻ đó từ nay sẽ bất tử trong kí ức hàng triệu, hàng triệu người. Với một lực lượng hùng hậu, thì việc xóa sổ một thôn như thôn Hoành quá dễ. Giết chết một cụ già gần đất xa trời còn dễ gấp bội. Nhưng không có một sức mạnh quyền lực nào trên thế gian này xóa được kí ức nhân dân.

Đáng lẽ là một “tội phạm”, người nông dân Lê Đình Kình vụt trở thành một biểu tượng của chống lại áp bức, một nhân vật bi kịch, một nhân vật lịch sử, một nhân vật văn học đẹp lộng lẫy và vô cùng hấp dẫn, có khả năng biến toàn bộ những nhân vật khác liên quan đến ông ta thành thứ dây buộc giày. Tôi không biết người viết trẻ tuổi nào sẽ lãnh nhận sứ mệnh này. Điều tôi biết trước là nhiều thế hệ nữa sẽ tiếp tục suy tư về con người ấy. Những bí ẩn về cái chết của ông ta, sẽ còn là đề tài của hàng ngàn giả thuyết, ngốn theo hàng vạn trang giấy.

Điều không ai mong muốn là xã hội chúng ta, kể từ sau cái chết của lão nông Lê Đình Kình, cũng bắt đầu một cuộc phân hóa, chia rẽ trầm trọng và rõ ràng là cực kỳ nguy hiểm.

Tất cả chỉ bằng đúng một phát súng.

 

Tiền dân và Lòng dân

Đỗ Thành Nhân

1.- Tiền dân

Sáng nay 16/01/2020, tại tang lễ cho 3 chiến sĩ công an chết tại Đồng Tâm sáng sớm ngày 09/01/2019, có Thủ tướng đến viếng.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc viếng tang 3 chiến sĩ công an. Ảnh: Báo TT

Tang lễ được Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an tổ chức, có mặt Thủ tướng, tất nhiên là chi phí từ ngân sách nhà nước. Từ chi phí tang lễ, đến chi phí viếng tang của quan chức đảng, chính quyền đều từ tiến thuế của nhân dân – nói nôm na là “tiền dân”, ngay cả thời gian viếng cũng trong giờ hành chính, để vẫn được hưởng lương.

Tiền dân được xác định qua những con số hữu hình, định lượng được.

Nhưng tiền dân lại không được sử dụng minh bạch; và chính vì không minh bạch nên từ cán bộ cấp thấp xã phường, đến cán bộ cấp cao trung ương cùng nhau vào lò không ít; có cả tướng công an, có cả anh hùng lực lượng vũ trang.

2.- Lòng dân

Trong khi “tiền dân” định lượng được nhưng không minh bạch; thì “lòng dân” – một khái niệm trừu tượng lại được đảng công khai.

Chúng ta thường nghe nói: Toàn dân chọn đảng lãnh đạo; nhân dân tin tưởng tuyệt đối… Hoặc những tang lễ thì: Nhân dân vô cùng thương tiếc v.v… đảng minh bạch lòng dân chẳng biết từ đâu ra!

Nhiều kẻ viếng tang lim dim, sầu não, đạo mạo, vuốt ve băng tang với dòng chữ: “Vô cùng thương tiếc” để quay phim, chụp ảnh xong; rồi sau đó cũng chẳng có ai “thương tiếc vô cùng” đến mức bỏ ăn, mất ngủ; nói chung là không bằng con chó của người nông dân, bỏ ăn lên mộ nằm với chủ.

Tuy “lòng dân” là một khái niệm trừu tượng, nhưng đến nay các nước dân chủ đã biết cách định lượng thành những con số, giá trị cụ thể để phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau: Lựa chọn chính sách, lựa chọn nguyên thủ quốc gia,… Còn Việt Nam thì chưa có một cơ quan nào thống kê “lòng dân”, ngay cả Luật Trưng cầu ý dân cũng đã có nhưng chưa bao giờ được sử dụng.

Lòng dân, lòng người xuất phát từ tâm thức, từ sự tự nguyện, không phải dùng tiền để thể hiện. Với công nghệ 4.0 thì “thống kê” lòng dân qua một hiện tượng xã hội hoàn toàn không phải là bài toán phức tạp.

Quay lại vụ thảm sát Đồng Tâm sáng sớm ngày 09/01/2020, đám tang cụ Lê Đình Kình ngày 13/01 và hôm nay 16/01 là tang lễ của 3 chiến sĩ công an.

Từng người có thể khảo sát “lòng dân”; phương thức khảo sát đơn giản là qua thống kê số liệu hình đại diện facebook, trên facebook chọn “Bạn bè”, chọn chức năng “Tìm bạn bè”, xem trên danh sách những người gợi ý kết bạn, hình đại của họ như thế nào?

Có thể phân hình đại diện làm 3 nhóm,

– Nhóm 1: Hình cụ Lê Đình Kình và băng tang có chữ ĐỒNG TÂM;

– Nhóm 2: Hình các chiến sĩ công an chết, hình liên quan tới công an.

– Nhóm 3: Hình cá nhân; hình không liên quan đến: Đồng Tâm, Nhóm 1, Nhóm 2.

Hình đại diện của các Facebookers là hình cụ Lê Đình Kình hoặc nơ tang “Đồng Tâm”

Theo kết quả thống kê của người viết bài (xem clip kèm theo), hình đại diện đề xuất người kết bạn mới: Khoảng hơn 50% Nhóm 1; còn lại là Nhóm 3; không thấy có hình đại diện nào thuộc Nhóm 2.

Việc khảo sát này rất đơn giản, không tốn nhiều thời gian. Các anh công an đang tham gia đội ngũ an ninh mạng, các thành viên hội cờ đỏ, dư luận viên ẩn danh, tuyên giáo, báo chí … có sử dụng facebook đều làm được; qua đó tự kết luận “lòng dân hướng về đâu” và tự điều chỉnh hành vi cho phù hợp sự tiến hóa của con người.

Kết luận

Dưới một góc độ nào đó thì vụ Đồng Tâm sáng ngày 09/01/2020 có thể gọi là một vụ “thảm sát”. Ai đúng, ai sai không thể kết luận một sớm một chiều, của một thế lực; mà lịch sử và nhân loại sẽ phán xét. Nhưng qua số liệu khảo sát hình đại diện mới trên facebook là mọi người có thể thấy được “lòng dân” hướng về đâu. Không phải “tiền dân” chảy nhiều về đầu là “lòng dân” cũng lớn và hướng về đó; điều bất hạnh là khi “tiền dân” và “lòng dân” không về một chỗ.

Bài Mới Nhất
Search