(Nguồn: Báo Tiếng Dân)
LTS: Chuyện cô Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, tức blogger Mẹ Nấm, lên tiếng về nước Mỹ, đã bị “ném đá” trên mạng mấy ngày qua, cho thấy có một số quan điểm khác biệt giữa những nhà hoạt động trong và ngoài nước nói riêng, cũng như sự khác biệt giữa người Việt với những người phương Tây, nói chung.
Mỹ và các nước phương Tây tôn trọng quyền tự do ngôn luận, miễn là nói lên sự thật, nói đúng bản chất, thay vì bịa đặt, tung hô lãnh đạo… Cho dù Tổng thống Mỹ có nói sai, thì ông vẫn bị một nhà khoa học như TS Anthony Fauci sửa lưng ngay trước bàn dân thiên hạ. Cho dù ông chủ Nhà Trắng có gọi báo chí là “kẻ thù của nhân dân“, cũng không ngăn báo chí nói khác đi, bởi báo chí chỉ ra cái sai của chính quyền, giúp chính quyền làm việc tốt hơn.
Nhân chuyện blogger Mẹ Nấm bị “ném đá”, ông Từ Thức, cựu ký giả Thông tấn Xã VNCH, có bài viết sau đây, cung cấp thêm cái nhìn của người phương Tây, xem quyền tự do ngôn luận quan trọng như thế nào đối với các nước phương Tây.
______
Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (NNNQ) bị ném đá cẩn thận vì đã viết Hoa Kỳ không phải là một quốc gia vĩ đại.
Keep cool.
Đó chỉ là một ý kiến, có thể sai, có thể thiển cận, nhưng không có gì nguy hiểm, đến nỗi phải đánh tới tấp.
Một ý kiến, có thể đồng ý hay không đồng ý, và nói tại sao. Đó là cơ hội để trao đổi, trình bày quan diểm của mình, làm sáng tỏ vấn đề. Cái đó gọi là sinh hoạt dân chủ.
Không có gì khẩn trương, bởi vì nước Mỹ không bị đe doạ, về thanh danh, về uy tín , về an ninh quốc phòng, chỉ vì có người nói nước Mỹ không vĩ đại.
Phê bình, chỉ trích lãnh đạo cũng là chuyện rất thường trong một xứ dân chủ. Đúng hay sai là chuyện khác, có thể tranh luận không cần biến thành một cuộc săn người.
Hãy thử dịch câu nói của NNNQ sang tiếng Anh, đưa cho bất cứ người Mỹ da trắng nào, chắc rất ít người phẫn nộ như người Việt. Có lẽ họ chỉ mỉm cười.
Nước Mỹ, nếu vĩ đại, chính là vì họ chấp nhận và tôn trọng tự do ngôn luận, tự do suy nghĩ, kể cả những suy nghĩ tào lao nhất.
Hầu như tất cả những nhà văn lớn nhất của Hoa Kỳ, từ Truman Capote, Norman Mailer tới Philipp Roth, Toni Morrison, Paul Auster, James Ellroy đều chỉ trích nước Mỹ, nhiều khi thậm tệ. Họ không phải là những kẻ thù của nước Mỹ. Họ không bị coi là những người ghét Hoa kỳ, trái lại, họ là những người đóng góp nhiều nhất cho Hoa kỳ thấy rõ khuyết điểm của mình để cải thiện.
Tại tất cả những quốc gia dân chủ, chuyện chỉ trích những cái xấu của chính mình là môn thể thao quốc gia.
Tại Pháp, những cuốn sách kiểu “Le Mal Français” đếm không xuể. Tại Anh, Ý, Bắc Âu, Nhật, Hàn những cuốn sách lột trần cái tệ hại của văn hoá địa phương, của con người bản xứ, đều là best sellers.
Không ai đòi treo cổ tác giả.
Vô địch thế giới về môn này là nước Đức. Sau đệ nhị thế chiến, số lượng sách báo tố khổ cái xấu, cái ác của người Đức trong thời đại nazi, cái khía cạnh đen tối của mỗi người Đức, có thể gom lại thành một thư viện lớn. Và trong số các tác giả, những trí thức, triết gia, nhân sĩ uy tín nhất.
Chỉ cần đọc vài trang của Nietzsch chỉ trích Thiên Chúa giáo một cách tàn tệ, nhưng vẫn được trọng vọng như một triết gia lớn, trong một quốc gia có truyền thống Thiên Chúa Giáo, đủ thấy mức độ trưởng thành của dân tộc Đức.
Đó chính là cái làm cho nước Đức vĩ đại, nếu có thể dùng chữ vĩ đại để nói về một quốc gia, bất cứ quốc gia nào.
Viết vậy, không phải so sánh NNNQ với những tên tuổi vừa kể, chỉ để nói tư do phát biểu là động lực cải tiến ở một xứ văn minh.
Tại Pháp, quyền tự do tư tưởng là quyền căn bản của dân chủ. Hơn cả quyền tự do ngôn luận, họ đi xa hơn nữa, có cả quyền gọi là ‘’droit de blasphème’’ (quyền báng bổ, chỉ trích các tôn giáo).
Nếu tôi nhạo báng một Phật Tử, một người theo đạo Do Thái, Thiên Chúa giáo, tôi có thể bị lôi ra toà về tội mạ lỵ cá nhân, nhưng tôi có quyền chỉ trích một tôn giáo, bởi vì mỗi tôn giáo là một lý thuyết, là chân lý với người này, nhưng không nhất thiết là chân lý với người khác.
Nhiều triết gia, trí thức Pháp nghĩ nước Pháp đang đánh mất cá tính của mình, tự do tư tưởng của mình từ khi, trước áp lực, trước sự đe doạ của khủng bố Hồi giáo, đã tự kiểm duyệt, không dám chỉ trích Hồi Giáo nữa.
Khi tất cả mọi người nghĩ như nhau nghĩa là không ai suy nghĩ gì nữa. Chúng ta đang đặt một chân vào chế độ độc đoán.
Tôi nói chuyện này với hai, ba người bạn, có thể gọi là trí thức. Tất cả đều đồng ý, nhưng khuyên đừng viết ra, để khỏi bị vạ lây. Hay mất lòng với những người bạn của mình, rất đông. Tóm lại lợi ít, hại nhiều. Đó là cái túi khôn của người Việt.
Blogger Mẹ Nấm qua vụ lên tiếng về nước Mỹ và Tổng thống Mỹ
Jackhammer Nguyễn
Bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, tức blogger Mẹ Nấm, bị chỉ trích, chửi mắng tơi tả trên mạng xã hội vì cả gan chỉ trích Tổng thống Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ và nước Mỹ.
Bà Quỳnh viết hai ý: 1/ Ông Trump, Tổng thống Mỹ loan báo thuốc sốt rét trị được bệnh COVID-19 (Cô Vi) là sai. 2/ Nước Mỹ không vĩ đại như nhiều người tưởng.
Ý thứ nhất là một chuyện đã diễn ra, có hàng tỉ người làm chứng, rằng ông Trump đã nói bậy hoàn toàn, như cái thói thường của ông ấy, và lần này dẫn tới chết người khi một số người nghe lời ông uống thuốc sốt rét để trị Cô Vi. Những người ủng hộ ông Trump, chỉ trích bà Quỳnh, nói rằng ông Trump nói thế nhưng ai uống thuốc mà chết thì… ráng chịu, vì không theo toa bác sĩ!
Ý thứ hai của bà Quỳnh là, một quan điểm có thể đúng, có thể sai, và có thể không bao giờ được chứng minh.
Bà Quỳnh là một nhà hoạt động xã hội tại Việt Nam, bị đảng cộng sản bỏ tù, rồi bị trục xuất sang Mỹ cùng hai con. Từ khi bà Quỳnh xuất hiện trước công chúng hơn 10 năm nay, người ta thấy bà là một người có ý thức chống chế độ toàn trị cộng sản một cách rất rõ ràng.
Thế nhưng, bà lại bị một cộng đồng, được cho là chống cộng của người Việt tại hải ngoại chỉ trích tơi tả vì hai ý kiến mà tôi vừa nêu trên và chụp cho bà cái mũ “nằm vùng”.
Họ nói rằng bà Quỳnh vô ơn, vì bà Melania, vợ ông Trump, đã đem bà Quỳnh sang Mỹ mà bà dám chỉ trích ông ấy và nước Mỹ (sic). Nước Mỹ không có văn hóa sùng bái lãnh tụ, không có kiểu “ơn đảng, ơn bác” như ở một số nước độc tài đảng trị.
Chuyện bà Quỳnh qua Mỹ không phải “nhờ” ông Trump hay bà Melania mang qua, mà nó nằm trong chính sách người tị nạn chính trị của Mỹ từ trước tới nay. Dù tổng thống hiện tại là ông Trump hay là người khác đi nữa, cũng không ảnh hưởng tới chuyện tị nạn của bà Quỳnh.
Tôi thấy có vài nguyên nhân của những phản ứng kỳ lạ của những người chửi mắng bà Quỳnh. Họ là những người sùng bái lãnh tụ. Điều này bắt nguồn từ những tăm tối trong làng xã Việt Nam thời phong kiến, rồi sau đó một số lại lớn lên dưới chế độ toàn trị cộng sản, nên có tư tưởng sùng bái lãnh tụ.
Có một “nhà báo” (?!) đưa ra một lời chỉ trích bà Quỳnh, bảo vệ ông Trump, rất ngộ nghĩnh. “Nhà báo” đó viết rằng, ông Trump là một cụ già hơn 70 tuổi mà vẫn còn vì nước vì dân, vì thế bà Quỳnh nên kính yêu ông Trump thay vì chỉ trích. Nói thế thì ông Nguyễn Phú Trọng cũng hơn 70 tuổi, người dân Việt Nam không có quyền chỉ trích ông ta, khi ông ta nói bậy như: ‘Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ to lớn như ngày nay’?
Lời bình luận của “nhà báo” nói trên rõ ràng là mang hơi hướng của “Đông phương Hồng, chúng ta có Mao Trạch Đông” bên Tàu, hay là “Lãnh tụ ca” bên Việt Nam. “Nhà báo” này không biết rằng, với một góc nhìn từ xã hội dân trị, Donald Trump chỉ là một công bộc của dân, tức là một kẻ làm thuê cho người dân Mỹ!
Điều thứ hai là, rất nhiều người Việt không phân biệt đâu là chuyện xảy ra, đâu là quan điểm, như tôi đã trình bày trong một bài trước đây. Hơn nữa trong chuyện chống dịch Cô Vi, nước Mỹ nào có chứng minh là mình vĩ đại đâu!
Cho đến tận lúc tôi viết bài này nước Mỹ vẫn loay hoay như gà mắc tóc với hơn 60.000 người nhiễm, từ dưới 1.000 người nhiễm hôm 16/3. Chỉ trong vòng hai ngày tới, số ngưỡi nhiễm ở Mỹ sẽ qua mặt các nước, trở thành nước đứng đầu thế giới về số người nhiễm virus corona! Hãy nhìn vào thực tế đau lòng này để xem những tiếng nói chỉ trích người đứng đầu nước Mỹ là cần thiết, để nước Mỹ khá hơn.
***
Theo dõi bà Quỳnh đã lâu, cũng như cộng đồng “chống cộng” hải ngoại, tôi thực sự không ngạc nhiên chuyện bà Quỳnh bị “ném đá”. Một số tổ chức, hội đoàn trong cộng đồng khá ồn ào, không có thực chất, trong đó có một số người rất thích “chiếu trên, chiếu dưới”, cho nên ai lên tiếng phản bác thần tượng của họ, là họ phản ứng tới tấp. Thực sự họ không hiểu cộng sản là gì cả, dẫn đến đôi khi họ hành xử như cộng sản.
Chứng minh cho nhận định của tôi không có gì khó. Chế độ cộng sản tồn tại trên toàn cõi Việt Nam 45 năm rồi, mà không một chút suy suyển.
Với cái tâm lý phong kiến, làng xã, bộ lạc, sùng bái lãnh tụ, hiện nay họ bị cuốn vào sự phân cực của chính trị Mỹ, về phe một vị tổng thống được chứng minh là bất tài bậc nhất lịch sử Mỹ quốc, mà tôi có trình bài ở một bài khác.
Trở lại chuyện nước Mỹ có vĩ đại hay không, có một “Biệt lệ Mỹ” hay không, xin trở lại thời nước Mỹ trước cuộc khủng hoảng toàn cầu sau Thế chiến thứ Nhất. Để giải quyết cuộc khủng hoảng, Tổng thống Franklin Delano Roosevelt đã ban hành chính sách New Deal, mà nhiều người thuộc phái bảo thủ hiện nay nhìn vào sẽ bảo là … cộng sản.
Bên cạnh đó, các nhà báo, nhà văn, nhà tư tưởng ở Mỹ đã có những cuộc tranh luận về nhiều chủ đề rất khác nhau về nước Mỹ. Trong những vấn đề mà họ nêu lên, có chủ đề: Những người di dân đã đóng góp gì cho nước Mỹ. Và chủ đề này vẫn còn có giá trị cho đến ngày hôm nay.
Tôi có thể trả lời rằng, di dân đã mang đến cho nước Mỹ những người như bà Quỳnh, những người can đảm, sẵn sàng lên tiếng chỉ trích chính phủ và những người cầm quyền. Đó chính là điều làm cho nước Mỹ vĩ đại!
Jackhammer Nguyễn, từ San Francisco
