Bình minh trên bãi – Tranh: Mai Tâm
Chìm trong sương là những mái nhà lè tè thấp bao quanh làng ven biển. Mỗi sáng sớm, sương giăng dày đến nỗi chỉ thấy thấp thoáng những pha đèn vàng vọt toả ra thứ ánh sáng lạnh buốt như ma trơi trên các thuyền đánh cá từ biển dọi vào. Ngân choàng dậy khi tiếng gió thổi về thưa dần và tiếng sóng như vỗ nhẹ hơn vang xa ở phía bờ cát. Bên cạnh, chồng chị vẫn còn đang say ngủ, ngực nở phập phồng, đầu ghếch lên cánh tay trần rám nắng, mặn chát mùi nước biển, nở nụ cười mãn nguyện thoáng trên đôi mắt nhắm nghiền. Chồng chị, Thuấn, thuyền trưởng tàu đánh cá xa bờ. Sau chuyến ra khơi dài ngày, cả tháng anh mới về nhà một lần và mỗi lần như thế là mang theo cái hương vị nắng gió mặn mòi ập vào người chị những con sóng khát khao, mặn điếng.
Ngân về làm vợ Thuấn đã vài năm nay. Không hiểu sao họ vẫn chưa có con. Thuấn đi biển suốt cùng những chuyến tàu cá kéo dài. Gần nhau, họ vồ vập yêu, vồ vập sống như thể sắp chết đói chết khát đến nơi. Ngân yêu chồng và cái mùi đàn ông nắng gió khét lẹt, mặn mòi của anh mang về từ biển. Ước mong có đứa con cứ làm chị ngây ngất, thèm thuồng và thường nằm mơ thấy nó những lúc xa chồng trong những đêm biển động, trong tiếng sóng vỗ ầm ào vang lên từ bờ cát. Nhưng trời lại không chìu mơ ước ấy của chị. Gian nhà tuềnh toàng trống hoác sau những chuyến đánh cá rộ lên ra khơi vào tháng nồm oi bức và cả lúc từng cơn gió chướng thổi về ầm ào, thuyền nằm ken dày ngoài bãi đợi chuyến. Thuấn đi suốt trên những chuyến tàu nặng mùi nước biển mặn chát và ngai ngái mùi cá khô ngoài boong, bỏ lại người đàn bà với nỗi cô đơn lạnh buốt hàng đêm.
Điều gì Ngân cũng chấp nhận được khi sống với chồng, nhưng riêng Thuấn, hình như anh tỏ ra không tha thiết, mặn nồng cùng chị khi sống với nhau đã lâu mà không sinh cho anh đứa con nào. Nỗi khao khát đứa con như chiếm hết tâm trí nhưng càng lúc anh càng thất vọng. Những chuyến đi biển dài ngày hơn, lặng lẽ hơn và anh không dấu nỗi thất vọng đó bằng những bữa cơm buồn bã chỉ có hai người quạnh quẽ, bằng những lần yêu thương vợ miễn cưỡng, chán chường. Không còn niềm đam mê, vồ vập, không khao khát, hiến dâng và anh thường kết thúc cuộc làm tình bằng tiếng thở dài khe khẽ. Ngân biết rõ nỗi buồn từ anh nhưng quả thật là chị đành chịu. Chị cũng hằng ước được sinh cho chồng một đứa con và sống yên phận với hoàn cảnh mình nhưng rồi điều mọi người đàn bà làm được dễ dàng còn chị thì không. Nhiều năm sống trong nỗi ao ước không thành trong lúc tuổi ngày càng lớn, niềm hy vọng của chị cạn dần theo ngày tháng mà không biết do ai.
Chiều chiều, khi Thuấn còn lênh đênh trên các chuyến tàu đánh cá ngoài khơi xa, Ngân thường một mình đi dọc theo bờ biển. Những con sóng ùa đến như quấn vào chân chị và từ xa, từng cơn gió lồng lộng thổi về mang theo vị mặn ngan ngát đẫm trên môi. Gió mơn man đôi cánh tay để trần, lan xuống bờ ngực mẩy và luồn sâu vào áo lót làm chị ngột ngạt trong cơn thèm muốn đàn bà. Chị thơ thẩn đi, đảo mắt nhìn ra khơi xa và thầm ước sao Thuấn có ngay bên cạnh mình trong lúc nầy. Anh sẽ bế chị lên, ôm chị thật chặt và dúi gương mặt râu ria tua tủa lâu ngày không cạo vào tay chị, vào môi vào ngực chị, luồn sâu tay phía dưới làn áo mỏng. Nhưng chỉ những đợt sóng cuống quít dưới chân trả lời.
Và gió. Gió thổi buốt vào tâm hồn người đàn bà khao khát yêu thương. Ôi , một đứa con, chị chỉ cần một đứa con mà sao xa vời thế. Chị muốn có con rồi ra sao cũng được. Hạnh phúc của người đàn bà tội nghiệp vẫn như một chiếc bóng lẩn khuất đâu đó mãi không chịu hiện ra. Cũng có đôi lần chị mừng hụt vì tưởng mình đã mang thai. Nhưng thật ra không có gì cả. Cái chu kỳ mà chị không mong đợi chút nào xảy ra hàng tháng đối với người phụ nữ bình thường lại cứ tiếp diễn đều đặn trong chị, đến nỗi chị ngột ngạt lo sợ và ghét cay ghét đắng.
*
Căn chòi dựng vội trên bờ biển đâu chừng gần tháng nay. Một người đàn ông từ miền ngoài phiêu dạt vào đây trú ngụ. Vợ ông nghe đâu đã bỏ ông mà đi với người chồng khác. Ông sống với đứa con gái nhỏ chừng mười tuổi đen nhẻm, gầy quắt như cây tăm nhang nhưng bù lại có đôi mắt sáng thông minh đen láy. Buổi sáng, ông ra bãi kiếm vài con cá nhỏ người ta vất đi, mua xị rượu ở quán gần đó và ngồi uống, mắt nhìn mông ra biển không biết tìm gì ở đó. Khoảng chưa đầy năm chục tuổi nhưng trông ông già sọm, lơ thơ trên miệng là hàm râu mỏng lâu ngày không cạo, lởm chởm những cộng đã bạc. Lầm lũi như chiếc bóng, họa hoằn lắm người ta mới thấy ông đi vào làng, lúc mua vài bịch thuốc lúc ít dầu lửa hoặc vài ba thứ cần dùng hàng ngày đựng trong chiếc giỏ sờn rách. Dáng ông lầm lũi bước xiêu vẹo với đôi chân lệch về một bên như người bị dị tật. Cũng chẳng ai quan tâm đến ông và đứa con gái nhỏ ngoài những người đàn bà nhiều chuyện, rỗi việc, có chồng đi biển cả tháng mới về trong ngôi làng heo hút ven biển. Không biết nghe từ đâu họ đồn rằng ông bị vợ bỏ sau khi gãy chân vì tìm vàng trên núi và từ đó cùng đứa con gái mất mẹ sống quặt qùe quặt quẹo, tứ cố vô thân lưu lạc đến đây.
Đứa con gái lại bị bệnh gì đó sẽ không còn sống được bao lâu nữa. Chuyện của những người đàn bà thì tam sao thất bổn nhưng có lẽ họ đúng phần nào. Ít ai thấy người đàn ông và đứa con gái tội nghiệp xuất hiện. Họ sống như những chiếc bóng. Duy chỉ có một lần, người ta thấy ông cõng đứa bé đi về phía trạm xá vì nó sốt dữ quá. Rồi cũng không biết từ đâu, hình như lời của các y tá trong trạm kể lại là đứa bé gái đang bị ung thư gan giai đoạn cuối, vô phương cứu chữa .
Ngân nghe kể chuyện về đứa bé bất hạnh trong lúc lang thang ra biển với tâm trạng mong đợi lạ lùng là sẽ gặp cháu, không hiểu vì sao. Có lẽ cái bản năng khao khát được làm mẹ trĩu nặng trong tâm trí và chị muốn nhìn thấy đứa bé, hoặc có thể sẽ ôm hôn được nó, nói một vài câu an ủi nào đó cho nó đỡ buồn. Điều ấy chắc sẽ làm chị nhẹ lòng hơn. Cái cảm giác được chạm vào đứa bé sao bình yên, hạnh phúc mà người muộn con như chị mới cảm thấy cần thiết và êm ái chừng nào. Chị thoăn thoắt bước ra biển rồi mon men đến gần chỗ túp lều của hai cha con đứa bé với tâm hồn thao thiết như vậy.
Biển một màu tím sẫm và từ xa trông giống dải lụa đỏ khi những đụn cát như được nhuộm tràn lớp nhủ vàng óng dưới trời chiều. Gió thổi phóng khoáng, bàng bạc mang theo không khí khoáng đạt và êm ả của những con sóng vỗ đều vào bãi. Rất dịu êm, những làn gió hất bồng mái tóc chị, xô tung vạt áo chị đang mặc làm lộ hẳn khoảng da thịt dưới lườn eo, trắng muốt và gợi cảm. Chị như chạy trên bãi cát, mái tóc rối, hai bầu vú nhô hẳn ra khi chiếc áo đang mặc bị gió xô sát vào da thịt. Càng đến gần túp lều, chị mới ngớ ra rằng việc đến thăm hai cha con như thế nầy thì đường đột và bất lịch sự quá. Hay là để một dịp khác, khi có Thuấn, chồng chị cùng đi thì có lẽ tốt hơn. Nghĩ vậy nên chị quay gót, định ra về, bỏ ý định gặp đứa bé.
Khi chị vừa men theo bãi cát đi một quãng và ngồi xuống nghỉ mệt bên hàng dương mới trồng thì bất ngờ, đứa bé xuất hiện trước mặt. Nó như ngoi lên từ biển với mái tóc ướt sũng, bộ quần áo màu cà dính sát vào thân hình ốm nhom, gầy guộc, giơ rõ cả mấy chiếc xương sườn phập phồng theo hơi thở. Đứa bé săm soi chị từ đầu đến chân, mở to đôi mắt đen láy ngỡ ngàng và sợ hãi nhìn chị. Có lẽ nó ít được gần người lạ, mà lại là một phụ nữ mái tóc rối tung, quần áo xộc xệch trước bãi cát hoang vắng. Vẻ mặt nó e dè, cảnh giác, đi từng bước giật lùi, nhìn theo hướng mái lều để tìm sự bình yên từ cha nó.
Chị cố làm cho nó yên tâm bằng cách vuốt lại mái tóc, chỉnh trang lại bộ quần áo và nhìn nó, mỉm cười thân thiện. Không hiểu sao, chị xúc động khôn tả, tim đập rộn rã và chị muốn chạy ngay lại đứa bé mà bế nó lên, hôn cuồng nhiệt vào mặt, vào má nó. Cái mãnh lực muốn làm mẹ sôi sục, nổi dậy thật mãnh liệt trong chị và chị biết, nếu không làm nó sợ hãi trong lúc nầy, may ra, chị mới có thể làm quen với nó.
Đứa bé đứng lại sau một hồi lâu đi lùi dần về sau, ghếch mắt nhìn chăm chú vào chị và cảm thấy không có gì đáng sợ nên nhoẻn miệng cười. Chính nụ cười bất ngờ ấy làm chị xúc động khôn tả, dang rộng hai tay về phía trước như muốn nói với nó hãy đến với chị. Chút do dự bừng lên trong đôi mắt mở to ngạc nhiên nhưng chỉ một lát, như một mãnh lực thầm kín mời gọi, đứa bé chợt chạy nhanh về phía chị, đột ngột ôm bờ vai người đàn bà xa lạ mà nó chưa hề quen biết, gục đầu vào đó.
Sau nầy, khi đã quen thân với cháu, chị cũng không thể diển tả tâm trạng kỳ lạ của mình lúc ấy. Cháu tên Gái, ba nó thường kêu bằng cái tên ấy. Thường mỗi chiều, không biết ai bày cách, để hạ bớt cơn sốt kéo đến, Gái thường ra biển ngâm mình dưới nước. Chịu đựng nhúng mình dưới làn nước lạnh buốt và mặn chát nhưng không còn cách nào khác vì nếu cứ nằm chịu trận trong túp lều trống hoác kia, không biết bao giờ mới gượng dậy nổi. Buổi chiều gặp chị đầu tiên trên bãi cũng là lần Gái đang ngụp lặn dưới dòng nước trồi lên, đôi môi thâm tím vì lạnh. Những câu chuyện rời rạc, chấp vá của Gái kể làm chị nhiều đêm trằn trọc băn khoăn, khó ngủ.
– Mẹ cháu bỏ ba cháu theo người khác khi cháu mới ba tuổi kể từ sau lần ba cháu bị cây ngã đè làm hỏng một bên chân. Chuyện của người lớn, cháu không biết vì sao mẹ cháu lại bỏ đi, mà lại bỏ cả cháu nữa, Gái thổn thức trong vòng tay chị. Nhà cháu nghèo, nghèo lắm. Hai cha con không biết phải làm gì để sống nên lưu lạc về đây. Cô hỏi về bệnh của cháu à? Không hiểu sao chiều nào cháu cũng lên cơn sốt, ăn uống khó khăn và ban đêm, ngực đau rát không chịu nổi. Đi bệnh xá, người ta cứ nhìn cháu lắc đầu. Tại sao vậy cô? Bộ cháu bệnh nặng lắm hả? Hay người ta biết cháu nghèo nên không chịu chữa cho cháu?
Ngân nghe mà ứa nước mắt. Giá như Gái là con chị. Giá như chị sinh nở được cho Thuấn một đứa con thì hạnh phúc biết chừng nào, chị đâu mơ ước gì nữa, đâu bị Thuấn xa lánh, hất hủi. Không tin định mệnh nhưng hình như nó đang giáng vào chị những vết roi sắc ngọt, đau buốt. Chắc không hiểu tâm trạng đau buồn lúc nầy của chị, Gái thẽ thọt:
– Còn cô? Con cô chắc cũng lớn như cháu? Sao cô không dẫn nó đi dạo biển. Ba cháu lâu lâu cũng thường cõng cháu quanh bãi cát! Mà đi với ba chán lắm! Ba bước chậm rì à! Cháu muốn đùa giỡn, chạy trốn với ba nhưng không được. Cái chân ba cháu …
Gái bỏ lửng câu nói và đưa mắt nhìn ra biển xa. Những con sóng bạc đầu gối nhau làm tung lên làn bọt trắng xóa, từ mãi ngoài xa chạy dần vào và đánh ùm lên bờ cát. Đời mình sao giống những con sóng bạc đầu kia. Loay hoay mãi cũng không thoát niềm đau dai dẳng của kiếp người. Trước sau gì rồi cũng đánh ùm một cái, trắng tay.
*
Ngân thường đến thăm bé Gái ở túp lều ven biển từ sau buổi gặp hôm nọ. Lúc thì chị mang vài bộ quần áo sặc sỡ mua ở chợ, lúc mấy thứ đồ chơi rẻ tiền bằng nhựa hoặc vài viên đá có hình ngồ ngộ nhặt được ở đâu đó. Tự nhiên, chị cảm thấy gắn bó với cháu bé gầy quắt tội nghiệp kia mà không biết vì sao. Có điều gì cứ làm chị băn khoăn lo sợ khi vài ba ngày không gặp được cháu. Bé Gái cũng muốn gặp chị. Cứ chiều chiều, nó lại dõi mắt đón đợi bóng dáng người phụ nữ có mái tóc rối bời vì gió, mặc áo tay trần từ xóm chài bước ra.
Thuấn lâu lắm vẫn không về. Những chuyến biển mang anh đi biền biệt như những con sóng. Nhưng Ngân biết điều sâu xa hơn khiến anh không còn tha thiết gắn bó với căn nhà tuềnh toàng ven xóm chài nầy. Ngân không còn là niềm mong đợi trở về của anh từ những chuyến đi xa hoặc có thể, anh không còn yêu chị nữa. Người đàn ông có làn da sạm đen, bờ vai trần rám nắng và cái mùi vị mằn mặn ngan ngát từ lồng ngực vạm vỡ nhiều đêm ám ảnh, làm người chị run lên bần bật. Cơn thèm muốn gào thét, đầy ấp ứ dâng như nước triều âm ỉ, sôi sục, chỉ chịu lắng xuống khi trời gần sáng.
Chị vẫn thường gặp người đàn ông, ba của Gái, trong căn lều ngoài bãi thường ghé mỗi chiều. Người đàn ông có đôi mắt buồn, hàm râu tua tủa và một chân bị teo, cử động khó khăn, di chuyển khó nhọc bằng chiếc gậy đã lên nước bóng. Anh ta không nói gì, chỉ lặng lẽ đưa cặp mắt buồn bã cố dấu trên nụ cười gượng gạo nhìn Ngân và đứa con mình rồi chặp lâu buông tiếng thở dài. Họa hoằn lắm anh mới thốt lên câu nói nghèn nghẹn, bị chặn lại giữa tiếng ho khan đứt quãng:
– Cảm ơn cô …đã đến đây chơi với Gái. Thật lâu lắm, cháu mới được …gần gũi với một người phụ nữ.
Cô chắc biết …mẹ nó đã bỏ tôi mà đi! Mười năm rồi. Tôi cứ nghĩ là …sẽ không còn ai quan tâm đến cha con tôi. May mà còn có cô! Tối nào bé cũng kể cho tôi nghe… về cô. Nó thương cô lắm. Nó ước gì được… cô ôm nó trong tay, hôn hít nó, vuốt ve nó. Tội nghiệp con bé! Chắc năm sau …nó đi … Tôi vẫn giấu nó về căn bệnh quái ác đang mang trong mình cháu. Không cứu được … mọi người đều nói thế!
Ngân rơi nước mắt từ lời tâm sự bi thiết và đau thương của người đàn ông không quen biết. Mạng sống con bé chỉ còn tính từng ngày. Nó có ao ước điều gì cao xa đâu. Những chiếc hôn trên mặt, vòng tay ôm, những lời âu yếm … Chị có thể cho nó mà, điều ấy đâu gì khó khăn không làm được. Nhưng từ trong sâu thẳm trái tim, chị chỉ muốn thốt lên câu nói tự đáy lòng mình chứ không phải từ lòng thương hại.
Con bé từ bãi cát chạy về, trên tay cầm những chiếc vỏ sò sáng trắng mà chắc nó nhặt được trong những ghềnh đá lúc nước triều rút xuống. Đôi mắt nó mở to bừng sáng khi thấy chị. Chợt nó khựng lại, đăm đắm nhìn vào mắt Ngân, hỏi dồn:
– Sao cô khóc! Hay ba cháu đã làm điều gì cô buồn?
– Không, không có! Ngân vội vã lau đôi mắt đẫm nước. Chắc là cát bay vào mắt cô thôi mà! Chiều nay nhiều gió quá!
Bé Gái nhí nhảnh giơ cao nắm vỏ sò trong bàn tay khẳng khiu, dư dứ trước mặt chị:
– Con tặng cô đó! Biết thế nào cô cũng đến thăm nên con không thèm ngủ, ra biển từ trưa để tìm. Nào cô xem! Có đẹp không?
Ngân nhìn đám vỏ sò lao xao từ tay cô bé. Những ánh vỏ trắng toát, sáng bừng lên trên trời chiều hệt như đôi mắt đang chăm chăm nhìn vào chị chờ câu trả lời.
– Đẹp, đẹp lắm! Cô cảm ơn cháu! Cháu giỏi quá! Thế nào cô cũng mang về nhà và chưng ở nơi đẹp nhất trong phòng cô …
Như cùng một lúc, chị và Gái chạy ùa lại với nhau. Chị ôm chặt bé, đưa tay vuốt mái tóc khét nắng và hôn thật lâu vào trán, vào đôi má gầy hóp của nó. Mùi mồ hôi và nước biển hắt lên mằn mặn, nực nồng trên mũi chị. Sao chị lại yêu mùi vị nầy đến thế. Như cái mùi nồng nàn, mặn chát của da thịt Thuấn trong những lần ân ái. Những giọt nước mắt lại ùa ra và chị cứ úp khuôn mặt mình vào bờ vai Gái, rưng rức khóc .
*
…Thuấn nhắn lại với đám bạn chài là anh sẽ không về xóm biển nữa. Sau chuyến biển cuối cùng, anh bán tàu, bỏ đi đâu không biết. Đó là những thông tin duy nhất mà chị nhận được về anh cách đây gần một năm. Và từ đó anh biệt tăm, chị không còn tin tức gì khác. Chị cũng đã dọ hỏi nhiều nơi nhưng không ai biết anh đang ở đâu. Có người nói gặp anh ngoài thị xã, dắt trong tay một người phụ nữ và đứa bé trai vào quán ăn, mặt mày tươi tỉnh, hạnh phúc. Chị cầu mong anh toại nguyện ước mơ của mình. Còn chị. Định mệnh đã chọn thế, không cưỡng lại được, người đàn bà vô sinh, không bao giờ có thể cho anh đứa con mà cả hai mong ước.
Những buổi chiều cuối cùng của Gái, chị ở hẳn với cháu trong túp lều trên bãi biển. Có lẽ đến lúc nầy, Gái đã biết bệnh nó đến hồi kết thúc. Những cơn đau đến nhiều hơn, vật vã hơn, kéo dài triền miên. Nhiều lúc cháu hôn mê đến không biết gì nhưng hai cánh tay khẳng khiu, nóng hổi vẫn bám chặt lấy bờ vai chị như cố tìm làn hơi ấm áp từ người chị tỏa ra. Chị ôm chặt bé như chỉ sợ cháu biến đi trong lúc nó quằn người xuống trong cơn mê sảng, hai hàm răng nghiến chặt cất lên tiếng gọi thê thiết: Mẹ ơi, đừng bỏ con nghe mẹ …
Ba nó, người đàn ông què chân im lặng nhìn hai người đang ôm chặt nhau, lặng lẽ như pho tượng. Ông bước xuống đất trên đôi chân không còn lành lặn đến gần bên chị, thổn thức:
– Chị ơi! Hãy nói với nó câu hàng đêm …cháu ao ước được nghe, có lẽ nó sẽ thanh thản mà nhắm mắt …Chị …chị làm ơn …
Ngân nghe trỗi dậy rất rõ từ lồng ngực mình thổn thức một làn hơi rất nhỏ, mảnh sắc và cứa rất sâu trong lời nói thều thào cất lên đủ cho đứa bé nghe hòa lẫn với tiếng sóng ầm ào dội vào từ biển:
– Con ơi ….
Nguyễn Minh Phúc
