Như các vụ án lương tâm trước đó, sau hơn một năm biệt giam, sát ngày xử, luật sư của nhà báo Phạm Đoan Trang mới được tiếp cận hồ sơ vụ án. Theo như lịch được thông báo trên các trang thông tin đại chúng thì “Phiên tòa xét xử bà Phạm Thị Đoan Trang được TAND TP Hà Nội ấn định vào ngày 4/11”.
Khi nói chuyện với mẹ chị, tôi được biết, gia đình vẫn chưa nhận được giấy mời tham dự phiên toà, gia đình nhiều lần làm đơn yêu cầu được thăm gặp nhưng đều không nhận được câu trả lời. Điều này cũng không lạ lẫm gì, vẫn cách thức hành xử quen thuộc ấy của nhà cầm quyền đối với những người bất đồng chính kiến. Phiên toà diễn ra, gia đình có thể không được tham dự, hoặc được vào thì chỉ được theo dõi qua màn hình.
Theo như toàn văn cáo trạng được Luật khoa tạp chí đăng tải thì nhà báo Phạm Đoan Trang có ghi nhận mình là tác giả của tài liệu “Báo cáo – nghiên cứu: Đánh giá luật tín ngưỡng, tôn giáo 2016 và tình hình thực hiện quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo” (cả bản tiếng Việt lẫn tiếng Anh), được đăng trên Luật Khoa tạp chí. Các tài liệu thu được để kết tội Đoan Trang đều bằng tiếng Anh; trong đó có báo cáo về thảm hoạ môi trường biển Việt Nam, báo cáo về tình hình nhân quyền tại Việt Nam và báo cáo đánh giá Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 liên quan đến việc thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam.
Tuyệt nhiên, không thấy nhắc gì về những quyển sách chị viết; “Chính trị bình dân”, “Phản kháng phi bạo lực”… của nhà xuất bản tự do bị lơ đi một cách kỳ lạ. Vậy là họ công nhận Chính trị bình dân… là một quyển sách bổ ích, đầy kiến thức, không vi phạm luật của họ? Nếu thế việc đọc, lan toả những quyển sách này là một hành động nhân văn, gợi mở tri thức cho nhau trong bối cảnh giáo dục hạn hẹp.
Trước khi bị bắt, một trong những điều chị Trang mong muốn là sau khi chị bị bắt, những quyển sách chị viết có thể được nhiều người đón đọc và nó sẽ giúp ích cho nhiều người trong việc hiểu về chính trị, pháp luật.
Thế nhưng một mặt cơ quan điều tra cố tình bỏ qua những quyển sách giá trị trên trong hồ sơ vụ án của tác giả; một mặt họ cho bắt những người chuyển sách giúp nhà xuất bản tự do, trong đó có anh Nguyễn Bảo Tiên ở Phú Yên.
Dân mà càng hiểu biết thì quan càng khó trị. Nhà cầm quyền luôn sợ tri thức được lan toả, họ luôn muốn kìm kẹp và bắt người dân phải yên vị trong khuôn khổ được kiểm soát. Vì vậy “Chính trị bình dân” hay “phản kháng phi bạo lực”… như là những cái gai trong mắt họ, mà họ muốn xoá sổ chúng trong dư luận. Những tri thức có tiếng nói phản biện như nhà báo Phạm Đoan Trang bị xem là thành phần cần phải xử lý.
Sắp tới đây phiên toà sơ thẩm xét xử chị sẽ diễn ra tại Hà Nội, gia đình không trông mong gì chị sẽ được tự do tại toà nhưng ít nhất, người mẹ già phải được vào trong phiên toà theo đúng quyền công dân của bà để được nhìn người con gái đã bị biệt giam hơn một năm qua lấy một lần.
Một năm qua, dịch bệnh khó khăn, khiến cái tên Đoan Trang ít được nhắc đến, nhưng những ấn phẩm và cống hiến của nhà báo cho sự lan toả tri thức, nâng cao nhận thức về quyền con người, quyền công dân vẫn luôn còn đó.
(Nguồn: Báo Tiếng Dân)
Tóm tắt cáo trạng vụ án Phạm Đoan Trang
Trịnh Hữu Long
Luật Khoa đã thu thập được toàn văn cáo trạng vụ án Phạm Đoan Trang – đồng sáng lập viên và biên tập viên của chúng tôi.
Đây là hồ sơ đầu tiên của vụ án mà các luật sư và gia đình nhận được, cung cấp nhiều thông tin chưa từng được biết đến trước đây của vụ án.
Một số điểm đáng chú ý của cáo trạng:
– Các chứng cứ mà cơ quan điều tra trình bày trong cáo trạng được thu thập từ ngày 22/9/2016 tới 7/10/2020.
– Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) hai lần gửi công văn cho cơ quan điều tra đề nghị “xử lý” đối với Đoan Trang, vào các ngày 4/5/2020 và 7/10/2020, kèm theo một số tài liệu.
– Sở Thông tin – Truyền thông Hà Nội hai lần gửi công văn lên Bộ Công an đề nghị “xử lý” đối với Đoan Trang, vào các ngày 26/12/2017 và 7/1/2019, kèm theo một số tài liệu.
– Cơ quan An ninh Điều tra (Công an TP. Hà Nội) khởi tố vụ án của Đoan Trang ngày 10/9/2020.
– Quyết định khởi tố bị can đối với Đoan Trang đề ngày 28/9/2020.
– Đoan Trang bị “bắt truy nã” ngày 7/10/2020 tại TP. Hồ Chí Minh.
– Đoan Trang không cung cấp mật khẩu máy tính cho công an nên công an không khai thác được dữ liệu từ đây.
– Đoan Trang không khai nhận tài khoản Facebook “Pham Doan Trang” là của mình nên cơ quan điều tra không xử lý các hành vi phát ngôn trên tài khoản Facebook này.
– Đoan Trang khai nhận là tác giả của tài liệu “Báo cáo – nghiên cứu: Đánh giá luật tín ngưỡng, tôn giáo 2016 và tình hình thực hiện quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo” (cả bản tiếng Việt lẫn tiếng Anh), được đăng trên Luật Khoa tạp chí.
– Ngày 19/2/2021, Cục An toàn Thông tin (Bộ Thông tin – Truyền thông) có công văn gửi cơ quan điều tra nói rõ “chưa thể xác định được chủ sở hữu tên miền, nên không có căn cứ xác minh đối tượng thành lập và duy trì hoạt động của trang mạng http://luatkhoa.org để xử lý theo quy định pháp luật”.
– Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: Phạm tội nhiều lần.
– Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự: Không.
– Bản Kết luận Điều tra đề ngày 26/8/2021.
– Cáo trạng cho biết Đoan Trang phạm tội liên tục, kéo dài từ 2017 tới 2019, nghĩa là cả Bộ luật Hình sự cũ và Bộ luật Hình sự mới (có hiệu lực từ 1/1/2018) đều có thể được áp dụng cùng lúc cho vụ án này.
– Tuy nhiên, cáo trạng cho biết do Đoan Trang không khai nhận hành vi phạm tội, hơn nữa Bộ luật Hình sự cũ có lợi cho Đoan Trang hơn do quy định mức khởi điểm của khung hình phạt thấp hơn Bộ luật Hình sự mới (3 năm ở luật cũ thay vì 5 năm ở luật mới), nên ngày 12/7/2021, cơ quan điều tra đã thay đổi quyết định khởi tố vụ án hình sự, bỏ khởi tố theo Điều 117 của luật mới mà chỉ khởi tố theo Điều 88 của luật cũ.
Các chứng cứ được sử dụng để buộc tội Đoan Trang trong phần “Kết luận” của cáo trạng gồm có:
– Tài liệu tiếng Anh “Brief report on the marine life disaster in Vietnam”;
– Tài liệu tiếng Anh “General Assessments on human rights situation in Vietnam”;
– Tài liệu tiếng Anh “Report Assessment of the 2016 Law on Belief and Religion in relation to the exercise of the right to Freedom of Religion and Belief in Vietnam”;
– Tài liệu tiếng Việt: “Báo cáo – nghiên cứu: Đánh giá luật tín ngưỡng, tôn giáo 2016 và tình hình thực hiện quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo”;
– Hai bài trả lời phỏng vấn BBC News Tiếng Việt và Đài Á châu Tự do (RFA) năm 2018.
Cáo buộc sau cùng:
Viện Kiểm sát Nhân dân TP. Hà Nội truy tố Đoan Trang với cáo buộc phạm tội “tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo quy định tại các điểm a, b, c Khoản 1, Điều 88, Bộ luật Hình sự năm 1999.
Mức hình phạt của Khoản 1 là từ 3-12 năm tù giam.
(Nguồn: Báo Tiếng Dân)
