Cái tên Bích Huyền chẳng xa lạ gì với người thưởng ngọan văn học nghệ thuật hải ngọai. Và cả trong nước.
Chị viết văn. Quyển “Lối cũ chẳng sao quên” của chị một dạo gây tiếng vang khá rộng rãi nơi những người viết sách, cả những người đọc sách. Nhà báo Vũ Ánh gọi tập sách ấy là “Những đoản khúc của người góa phụ can đảm này được cất lên cùng với tiếng thở dài và những dòng nước mắt lặng lẽ trong những đêm thanh vắng, của những ngày tháng cũ, và của cả những ngày tháng hiện tại.” .
Chị làm thơ. Một trong những bài nhạc về thu mà tôi ưa thích từ lâu của Phạm Anh Dũng “Bài thơ mùa thu” có 4 câu đầu thật đẹp cả lời lần nhạc:
Áo vàng hoa cúc phơi lưng dậu
Sân gió hương lùa thơm ý thu.
Ngày mai chị sẽ sang nhà khác
Năm tháng mình em gói đợi chờ…
Mãi sau này tôi mới biết Phạm Anh Dũng phổ từ thơ của Bích Huyền, bài thơ làm năm tác giả 20 tuổi. Tôi không rõ chị lấy chồng năm bao nhiêu tuổi, nhưng chồng chị là vị Tham Mưu trưởng trường ĐH/CTCT/Đà lạt, cố Trung tá Nguyễn Quang Hưng. Khi tôi vừa ra trường, vừa đáo nhậm đơn vị thì ông về trường nhận nhiệm vụ, nên tôi chưa có dịp “trình diện” ông. Sau 30 tháng 4 năm 1975, như bao đồng đội còn kẹt lại, ông đi tù. Tôi cũng đi tù. Năm 1979, 1980 ông ở Vĩnh Phú, trại Tân Lập. Tôi cũng ở Vĩnh Phú, nhưng là trại Vĩnh Quang. Một buổi đi lao động, ông bị nước lũ cuốn, không ai cứu kịp. Thế là người thơ Bích Huyền làm thân góa phụ từ khi còn rất trẻ. Nhờ vậy, chúng ta được đọc tập “Lối cũ chẳng sao quên” kể câu chuyện chị đi tìm xác chồng tận miền Bắc xa xôi, một “tập hợp của nhiều đoản khúc góp lại thành một bi hùng ca của giới phụ nữ trong những năm tháng đen tối và vỡ vụn sau 30/4.” (Vũ Ánh). Quyển sách này đã được một người trẻ ở Úc tên Quỳnh Diễm dịch sang tiếng Anh với tựa đề “The Trail I Will Never Forget” dành cho tuổi trẻ Việt Nam lớn lên ở Mỹ và độc giả Anh ngữ muốn tìm hiểu về một khía cạnh của một Việt Nam sau chiến tranh.
Theo tôi được chị cho biết, tập “Lối cũ chẳng sao quên” đang được một nhóm bạn trẻ chuẩn bị cho tái bản. Và sắp tới đây, ngày 29 tháng 9 năm 2012, chị sẽ ra mắt CD Thềm Xưa, một “tập hợp những chương trình thơ nhạc Một Thóang Hương Xưa” mà chị đã thực hiện từ hơn 16 năm , nay được một nhóm bạn trẻ cho “tái sinh” qua CD “Thềm Xưa–Huế- Sài Gòn-Hà Nội “ .
Với chương trình thơ nhạc này, tên tuổi Bích Huyền đã được nhiều người biết đến, và yêu mến, cả hải ngọai lẫn trong nước
Như chị đã ngậm ngùi thố lộ trong bài phát thanh thơ nhạc cuối cùng:
“Mười sáu năm qua, biết bao tình
Văn học nghệ thuật là những gì Bích Huyền yêu thích từ thời đi học, cho nên những năm tháng qua Bích Huyền đã say mê biên soạn và thực hiện. Mỗi đoạn văn trong cuốn sách, cuốn tạp chí, những bài hát, lời thơ… khi Bích Huyền ngồi trước microphone trình bày, như là những tiếng nói đang thầm thì về một hình bóng đã xa, gợi nhớ nhiều đến ngày tháng cũ. Gần một ngàn những chương trình Thơ Nhạc, Bích Huyền để hết tâm hồn chăm chút mỗi tuần, chính là nơi gửi gấm kỷ niệm thương yêu của chính mình. Những ký ức thật xa của một thời mộng mơ lãng mạn, một thuở biết yêu được yêu, một thời hạnh phúc và cả một thời đớn đau trong giông bão của lịch sử dân tộc.
Từ trên cái nền của những chương trình văn học nghệ thuật ấy, Bích Huyền gửi vào trong đó những tình cảm, về cuộc sống, về con người, về cái sống và cái chết, về người thân, về tình yêu đôi lứa, về quê hương, đồng loại, về lòng nhân ái, về nỗi bao dung, về sự đau khổ, về hạnh phúc, về ý nghĩa của hai chữ “cho” và “nhận”… để hướng lòng mình về nơi chân thiện mỹ, để sống những tháng ngày còn lại sao cho đời sống nhẹ nhàng hơn.
Tất cả rồi sẽ trôi qua. Chỉ có kỷ niệm là còn ở lại.” (Bích Huyền – Lưu Luyến Chia Tay).
Cái còn lại là cái đẹp nhất, không ai muốn đánh mất. Vì lẽ đó, trang T.Vấn & Bạn Hữu muốn giữ thật lâu những gì còn lại, tức những gì đẹp nhất từ những kỷ niệm của một giọng nói êm mượt như nhung từng ru lòng người từ hơn 16 năm nay. Gần 50 năm trước, chúng ta đã có chương trình nhạc chủ đề của đài phát thanh Sài Gòn và giọng đọc làm ướt sũng hồn người của Nguyễn Đình Tòan nhưng chúng ta chẳng giữ được gì. Ngày nay, mọi phương tiện kỹ thuật ở trong tầm tay, chúng ta không muốn thêm một lần mất mát. 94 Episodes của “70 năm tình ca trong tân nhạc Việt Nam” và giọng giới thiệu ấm áp của Hòai Nam đã yên vị trên trang Web này từ những ngày đầu. Hơn 70 bài Tù Khúc một thời bi tráng cũng đã có địa chỉ thường trú cố định và trang trọng nơi đây. Và bây giờ, những chương trình thơ nhạc của Bích Huyền.
Sau nhiều tuần lễ sưu tập, cùng với chị Bích Huyền dẫn lối, chúng tôi len lỏi vào khắp các hang cùng ngõ hẻm thế giới ảo, bất cứ nơi đâu có “bóng dáng Bích Huyền”, cả kho lưu trữ cái còn cái mất của đài VOA, cuối cùng cũng đã thu gom được một gia tài, một di sản văn học, tuy chưa đầy đủ nhưng đã có vóc dáng đồ sộ khiến chúng tôi an tâm bắt tay vào việc. Kể từ hôm nay, chương trình thơ nhạc Bích Huyền sẽ lần lượt tái xuất hiện trên trang T.Vấn & Bạn Hữu và sẽ ở lại dưới bàn tay ân cần chăm sóc của những tâm hồn đồng điệu.
T.Vấn
©T.Vấn 2012
