T.Vấn

& Bạn Hữu

Văn Học và Đời Sống

Học Trò: Tản mạn về ABBA – Tu te reconnaitras – Yesterday

clip_image013

Tuần trước đang nói về chuyện ABBA, cuối tuần vừa rồi lục lọi tủ sách thì thấy lại quyển nhạc mang theo lúc đi định cư hai mươi năm trước. Cách đây vài năm sách đã ngả màu vàng vì hồi đó giấy không tốt, tôi cắt từng tờ ra  bọc nylon lại. Tìm thấy vài bài nhạc ABBA trong đó: Happy New Year, Slipping through my fingers, và Head Over Heels. Hai bài trước là do ông thầy tôi viết xuống nốt và cho hợp âm vào để tôi học, còn bài thứ ba là tôi tự nghe rồi viết xuống. Các bài này tôi đã nắn nót kẻ nhạc và viết lại vào tập nhạc này và mang đi.

clip_image001

Khi xưa ở Saigon, tôi có ông thầy hay lạ lùng, thí dụ ổng biết bài nào, rồi tôi ngỏ ý muốn học bài đó, ổng sẽ ngồi xuống dạo đàn chừng mươi phút. Sau đó ổng sẽ ngồi xuống bàn viết, lấy giấy nhạc ra rồi viết xuống, khỏi cần lên đàn đánh lại nữa! Tôi biết nghe, nhìn nhạc và đánh tự do tay trái bây giờ phần nhiều là học từ thầy. Tạ ơn Thầy!
Bài Slipping through my fingers là một trong số ít bài mà tôi thích lời do Bjorn Ulvaeus soạn. Bài tả về một người bố/mẹ nhìn con mình cắp sách tới trường với cảm nghĩ là con nó đang tuột khỏi tầm tay của mình, đã từ từ khôn lớn. Bây giờ mình có con gái lớn tướng rồi thỉ nghe bài này dễ “mủi lòng” lắm:

Schoolbag in hand, she leaves home in the early morning
Waving goodbye with an absent-minded smile
I watch her go with a surge of that well-known sadness
And I have to sit down for a while
The feeling that I’m losing her forever
And without really entering her world
Im glad whenever I can share her laughter
That funny little girl

clip_image002

Bài hát có cái melody hay lắm, và cái chord đổi từ Bb sang Bbm ngay đầu bài (schoolbag in hand …) rất hoài niệm, đó có lẽ là bài đầu tiên mà tôi quen với cách đổi chord này. Tôi cũng đặc biệt thích cái chord Fsus4 -> F lúc cuối đoạn (that funny little girl) nghe chơi vơi. chord này ít lạm dụng mới hay, lạm dụng nghe nó hơi bị nhàm.

Nhiều khi tôi nghĩ vì thiếu sách báo, sách học về nhạc nên tôi đâm ra biết viết ký âm, vì muốn ghi xuống cho dày tập nhạc. Chứ sang bên này sách nhạc thừa mứa, muốn có một quyển ABBA Gold về để tập đánh không còn là chuyện khó nữa. Tôi nhớ lại hồi đó nghe mấy băng cassette hải ngoại trong loạt Dạ Vũ Đen, Hồng, Tím, v.v. có mấy bài nhạc Pháp do ca sĩ Kiều Nga hát hay quá trời, tôi mày mò bỏ thời gian nghe và đánh lại từng nốt, rồi tập viết xuống, trong đó có bài Tu te reconnaitras (Xin Tự Hiểu Mình). Bài này có nhịp 6/8 slowrock, hay viết 2/4 và dùng toàn liên ba cũng được, như tôi đã viết khi xưa.

clip_image003

Hồi đó chả biết là ai hát hết, thành đề xuống là Chanson Francais, sau này mới biết là của ca sĩ Pháp Anne-Marie David, bài này đoạt giải Eurovision một năm trước ABBA thì phải. Lời Việt dịch rất “hay” – nói theo cách của tôi. Nó gợi nhớ nhiều đến thời trước 75, chẳng hiểu tại sao nữa, mà bây giờ tôi vẫn còn cảm giác đó:

Từ trong mơ, giữa tuổi thơ,
Từ trong lớp lúc ta dạy bởi ma soeur
Từ sân ga, nhớ tới chân son,
Còn mong dấn thân vào tuổi si mê
Tìm mình trong nỗi ưu tư
và tìm trong ngóng chờ


Xin cho gặp
Hãy cho ta tự hiểu mình
phút giây do dự
Tìm trong nỗi vui và trong khóc than


Xin cho gặp
Hãy cho ta tự hiểu mình
Khiến trong thơ dại
tìm trong thế gian để ta thấy ta

Cũng trong thế giới lời Việt nhạc ngoại quốc đó, bài nhạc khác mà tôi rất hâm mộ mà sau này tìm hiểu thì biết là của Sir Paul Mc Cartney viết (cho dù trong sách nhạc bao giờ John Lennon và Sir Paul cũng đề chung tên), đó là bài

Yesterday (Lời Việt Nam Lộc).
Mới hôm qua
buồn phiền trong tôi như đã bay đi xa
mãi đến hôm nay tim còn thấy hoan ca
tôi còn ngỡ như là ngày hôm qua
Nhớ trong tôi
tưởng chừng như thời gian đã quên không trôi
để chúng ta không còn cảm thấy chia phôi
những gì đã qua còn trong tim tôi
Hôm nay
tôi chẳng muốn đếm thời gian
như tôi vẫn làm
Hôm nay tôi cố gắng quên thời gian
sao lòng vẫn nhớ?

Tôi có mua sách học gần đây để đưa cô giáo đàn dạy cháu. Bản đó phối cũng rất hay, phù hợp với thế ngón piano của lứa tuổi cháu. Tôi có lên đàn đánh thử vì thấy cũng dễ.

clip_image004

Đánh khoảng 1/2 bài tôi chán quá vì đánh sai tùm lum, rồi chuyển sang chơi kiểu của tôi do thầy tôi dạy khi xưa: nhìn melody tay phải rồi đệm theo tay trái các chords cùng lúc, lâu lâu lại chêm chord inversions bên tay phải dưới nốt melody cho nhạc nó đầy lên. Tuy nhiên tôi không tập appergio thường xuyên nên không ad-lib mấy cái comping được, chỉ toàn chơi melody thôi. Chơi kiểu này thì bài nào tôi cũng trị được hết, chỉ có là nó không hay vì không theo bài bản. Nhưng miễn người đánh thích thú là được rồi phải không bạn?

***

ABBA – Thank You For The Music Collection
Năm năm đầu tiên kể từ ngày định cư ở Hoa Kỳ (1990), một trong các việc tôi hay làm là tìm kiếm lại những gì đã mến chuộng từ thời thơ ấu và mới lớn (ở Saigon), trong đó có nhạc. Đầu tiên là mua những cassetes 2đ một cuốn ở tiệm nhạc Bích Thu Vân trong khu Phước Lộc Thọ, Little Saigon. Sau đó là mua vài compilations nhạc hay của ABBA. Từ từ, vì biết mình thích nghe nhạc ABBA nhất (trước khi biết nhiều nhạc Mỹ Pháp xưa nay, và Beatles sau này), nên tôi từ từ tìm kiếm từng CD của ABBA. Hồi đó, những năm đầu 90, chưa có internet. Muốn đặt CD cũng không biết tìm đâu để đặt mua. Hễ các tiệm băng nào lớn trên đất Mỹ (Virgin Records và Tower Records) có CD nào mới trong bộ 9 đĩa CD trong phần trên vừa ra là tôi mua liền.
Năm 1995, khi đi làm việc xa, tình cờ tôi mua được collection ABBA, Thank You For The Music. Compilation này rất đặc sắc. Nó gồm những bài hay nhất cũng như hay vừa của ABBA. Kèm thêm là một số bài không có trong CD nào trước đó hết như Cassandra, Elaine, mà trước kia chỉ xuất hiện trong Single mặt B, phải có máy LP mới nghe được.
Riêng CD 4 là hay nhất đối với người sưu tầm, vì nó cho nghe nhiều những thứ hiếm, như các bài Put On You White Sombrero, Dream World, và track ABBA Undeleted, gồm những đoạn nhỏ, những ý tưởng khi họ thu thanh, những tiểu phẩm chưa hoàn chỉnh, trong đó có bài Just Like That.

clip_image005

mặt sau:

clip_image006

Collection rất trang nhã, gồm 4 đĩa, mỗi đĩa là chữ cái từng người và chữ ký, và một booklet với nhiều chi tiết mới lạ vào thời đó

clip_image007

clip_image008

Phải nói là Collection này đã làm nền tảng để Polar Music Publishing Company biết được thị hiếu của khách hàng, sau này làm lại các CD, và mới đây nhất là tin họ sẽ tung ra bộ LP cho collectors, gồm tất cả các LP mà ABBA đã tung ra thị trường.
Gần đây nhất, ABBA đã tung ra đầy đủ collection của họ dưới nhan đề ABBA – The Albums gồm 8 đĩa nói trên, và đĩa thứ 9 gồm những bài bonus. Giá cả rất văn nghệ, chỉ có 64$ USD, tức là dưới 8$ một đĩa. Bạn có thể mua ở Barnes & Noble hay Amazon cũng được. Tôi so sánh giá cả thấy B&N rẻ hơn.

Sách Nhạc
Tháng 10/2010 sẽ là tháng đánh dấu tôi mua trọn bộ collection về sách nhạc ABBA của tôi. Tôi đã mua được một quyển có in nốt nhạc những bài trong thời kỳ đầu của ABBA như Gonna Sing You My Lovesong, King Kong Song, v.v. và vì một lý do nào đó ABBA đã không xuất bản rộng rãi. Có lẽ họ nghĩ ai thèm mua các bài thời kỳ đầu của họ.
ABBA Gold
Đây là tập nhạc đầu tiên tôi mua của nhóm ABBA. Tập nhạc gồm những bài họ để trong CD ABBA Gold. đây là CD phát hành rộng rãi nhất ở thị trường Mỹ. Tập nhạc có nhiều bài nhạc hay của thời kỳ cuối ABBA: các đĩa Voulez Vous, Super Trouper, và The Visitors.

clip_image009

clip_image010

More ABBA Gold
Tập nhạc thứ nhì gồm những bài nhạc họ phát hành trong CD More ABBA Gold, tiếp theo sau sự thành công của ABBA Gold trên toàn thế giới.
Riêng tôi, vì đã có hết 8 CD gốc, nên không mua hai CD này, chỉ mua sách nhạc mà thôi. Bên này sách ABBA hiếm lắm, bạn muốn mua trong tiệm đàn như Sam Ash thì sẽ chỉ thấy ABBA Glod, còn không thấy More ABBA Gold đâu. Chỉ có đặt mua trên Amazon.com thì chắc chắn có.
Như quyển trước, quyển này gồm toàn những bài còn lại trong 3 đĩa thời kỳ sau cùng, và vài bài của thời kỳ đầu của ABBA như I Do, I Do, I Do, I Do, I Do, So Long, Honey, và giữa: Angeleyes, Eagles, I Wonder (Departure).

clip_image011

clip_image012

Great Songs Of ABBA
Cái tên người nhạc sĩ Milton Okun đến với tôi là khi tôi đang tìm mua sách ông soạn cho dương cầm các nhạc hay thời 50, 60, cho đến ngày nay 2000-09. Chỉ khi tìm hiểu các sách khác ông đã soạn, thì mới biết rằng ông đã rất ưu ái mà soạn riêng một cuốn cho ABBA, (cũng như để thời gian làm một cuốn cho The Beatles mà tôi đang đặt mua.)
Ông xuất bản cuốn này khoảng năm 79, 80, nên trong sách chỉ có các bài của 6 CD đầu, không có bài nào trong 2 CD cuối Super Trouper và The Visitors. Thành ra nay tôi có quyển này là có gần đủ hết các bài nhạc có note của ABBA!!! Viva ABBA! Viva Milton Okun! Viva Internet & Amazon.com! Cuối cùng là Viva và Thank you for the Music!

clip_image013

clip_image014

Chess
Sau khi ABBA tan rã thì Benny và Bjorn có làm một nhạc kịch lấy tên là Chess, nói về chiến tranh lạnh Đông Tây xuyên qua cuộc đấu cờ Nga Mỹ. Nhạc cũng có nhiều bài hay, tiếc rằng Agnetha và Frida không hiện diện trong nhạc kịch này với các giọng ca thiên thần của họ.

clip_image015

Còn nhiều sách nữa viết về nhóm ABBA đáng kể nhất là cuốn này, trong đó Benny & Bjorn kể lại trường hợp sáng tác của nhiều bài nhạc nổi tiếng của họ.

clip_image016

 

 

Học Trò

 

 

 

 

 

 

©T.Vấn 2018

Bài Mới Nhất
Search