T.Vấn

& Bạn Hữu

Văn Học và Đời Sống

T.Vấn: Nhân vật của năm 2006

clip_image001

1.

Tiếng người bạn tôi bên kia đầu dây, với giọng cảm hòai, đọc cho tôi nghe vài câu thơ anh còn lõm bõm nhớ được từ một bài thơ cũ đã mấy chục năm. Anh hỏi tôi có biết bài thơ ấy không, và có cách nào để tìm lại hộ anh trọn vẹn bài thơ đã từng là một kỷ niệm khó quên của anh từ thuở biết yêu lần đầu. Chỉ chưa tới một phút sau, tôi đọc như thuộc lòng nguyên văn bài thơ mà anh chỉ nhớ lõm bõm vài câu, bài thơ mà tôi chưa từng được biết tới bao giờ. Anh bạn tôi kinh ngạc, và tỏ vẻ thán phục trí nhớ “siêu việt” của tôi, ngần ấy năm vẫn nhớ được bài thơ dài gần 30 câu ở thể thơ 7 chữ. Anh muốn tôi chép lại hộ anh bài thơ đó và gửi qua dạng điện thư. Cũng chưa đầy 1 phút sau, tôi bảo anh bạn tôi mở hộp thư riêng, sẽ thấy bài thơ ấy được gởi đến anh với chữ Việt có dấu đàng hòang. Lại một lần nữa, bạn tôi kinh ngạc. Làm sao mà chỉ đôi câu gợi ý lõm bõm qua điện thọai, chỉ trong vài phút ngắn ngủi, anh đã có nguyên văn bài thơ ưa thích trước mặt. Anh cứ tưởng tượng rằng, hoặc là tôi phải có một kiến thức uyên bác và trí nhớ siêu đẳng, hoặc tôi phải có một thư viện sách khổng lồ trong tay và phải sử dụng hàng ngày trời lục lọi trong đó, may ra mới có thể tìm ra được bài thơ kỷ niệm ấy của anh. Vậy mà tôi đã hòan thành công việc khó khăn ấy chỉ trong vài phút.

Tôi chẳng có một trí nhớ siêu việt, cũng không hề có một kiến thức uyên bác, lại càng không thể giữ được bao nhiêu sách vở cũ của gần 40 năm nay từ khi biết say mê chữ nghĩa đã nhịn ăn, nhịn mặc lấy tiền tha từng quyển về nhà. Biến cố năm Mậu Thân 1968 đã thiêu hủy sạch tủ sách học trò của tôi. Không nản chí, tôi lại ra sức gầy dựng lại gia tài của mình, chỉ để cho chúng biến thành nạn nhân của cuộc phần thư sau biến cố tháng 4 năm 1975. Để có được bài thơ mà anh bạn tôi nhớ lõm bõm vài câu, không có tên tác gỉa, không có cả tên bài thơ, tôi chỉ cần sử dụng thành tựu đáng kể nhất năm 2006 của mạng lưới điện tử tòan cầu. Đó là việc tìm kiếm các tài liệu hiện hữu (có thật) trong thế giới ảo bằng dụng cụ Google Search với đủ lọai ngôn ngữ thông dụng trên mạng, trong đó có chữ Việt. Rất đơn giản, vừa nói chuyện với bạn, tôi vừa gõ mấy câu thơ ấy vào cửa sổ tìm của Google. Chỉ độ vài chục giây sau, Google Search đã tìm được cho tôi cái cửa nối kết (link) để tôi bước vào, và rất dễ dàng, tôi tìm được bài thơ có những câu thơ mà bạn tôi vừa đọc. Và cũng chỉ bằng một kỹ thuật sao chép và chuyển tiếp (mà bất cứ người sử dụng Microsoft Word nào cũng biết), tôi đã đưa bài thơ ấy vào điện thư, rồi chuyển ngay cho người bạn ở cách xa tôi gần hai ngàn dặm đường. Tất cả chỉ diễn ra trong một khỏang thời gian ngắn đến không thể tin được.

2.

Năm 2006 qua đi với nhiều biến động, nhiều sự kiện đáng chú ý, nhiều nhân vật đã làm cả thế giới biết đến tiếng tăm của mình. Như thường lệ, hàng năm tạp chí Time lừng danh ở Mỹ đều bình chọn nhân vật nổi bật nhất, hoặc một cơ quan đòan thế đáng chú ý nhất trong năm. Đặc biệt, năm 1982, tờ báo này đã chọn chiếc máy Computer là “nhân vật” đáng chú ý nhất của năm đó, vì nó góp phần làm thay đổi thế giới theo một chiều hướng mới lạ chưa từng thấy. Và năm nay, 2006, một lần nữa tờ Time đã đi ra ngòai thông lệ của mình, để không chọn một cá nhân làm nhân vật nổi bật nhất trong năm. Thay vào đó, (những) người nổi bật nhất của 2006 là tất cả những ai sử dụng hay góp phần tạo nên thế giới ảo (World Wide Web). Cũng khác với thông lệ mọi năm, khi tờ Time chọn một cá nhân nào đó làm nhân vật nổi trội của năm, họ phải giải thích tại sao họ chọn người đó và những việc làm nào của người đó đã có ảnh hưởng đến thế giới chung quanh. Năm nay, họ không bận tâm giải thích sự chọn lựa của mình. Vì thế giới ảo ( WWW) và số cư dân ngày càng tăng lên với tốc độ chóng mặt của nó đã là một hiện tượng không ai không nhìn thấy, không ai không biết tới. Ngay đến ở một làng quê nhỏ bé ở Việt nam, một quốc gia nằm trong danh sách những nước nghèo nhất thế giới, vậy mà ở đầu làng vẫn có một tiệm Internet (nơi cho thuê máy Computer nối mạng) để dân chúng, sau một ngày đồng áng mệt mỏi, có cơ hội gần gủi văn minh thế giới, đọc tin tức, hay thỉnh thỏang gởi vài bức điện thư cho thân nhân, bạn bè xa xôi lâu ngày không gặp. Internet, tức mạng lưới tòan cầu, đã trở thành một từ ngữ quốc tế và được sử dụng hầu như khắp thế giới.

Điều quan trọng hơn hết, chính mạng lưới tòan cầu cùng với sự phát triển của kỹ thuật chế tạo computer, đã thay đổi tòan diện thế giới, đem lại cho thế giới một bộ mặt mà chỉ cách đây 10 năm chưa một ai dám nghĩ đến. Đó là sự bùng nổ của kỷ nguyên thông tin (Information Age) có khả năng đem con người ngồi lại với nhau từ rất nhiều nơi xa xôi trên thế giới, có khả năng truyền đạt một sự kiện vừa xảy ra với tốc độ của ánh sáng .

Một cách cụ thể nhất, ảnh hưởng của World Wide Web đối với một người say mê chữ nghĩa như tôi thật to lớn. Tôi không cần phải tích trữ hàng núi sách vở để rồi bị thiêu sạch vì chiến tranh. Mọi thứ tôi cần, dường như đã có sẵn trên thế giới ảo. Tôi chỉ học biết cách mở đường để bước vào thư viện khổng lồ ấy mà thôi. Để tìm những dữ liệu cần thiết cho công việc viết lách của mình, tôi đã có thể vừa viết vừa đối chiếu những dữ liệu mới nhất qua mạng chỉ bằng vài cái nhấp chuột. Thế là, một cách mặc nhiên, tôi cùng với hàng tỉ người sử dụng Internet, hàng tỉ người làm chủ những Websites đủ lọai, từ văn học, nghệ thuật, chính trị xã hội cho đến những thông tin thực dụng khác như điện thư, các danh mục quảng cáo, dịch vụ, mua bán trao đổi lên đến hàng mấy chục tỉ Mỹ Kim hàng năm, những trang mạng chính thức của các cơ quan công quyền trên tòan thế giới, những Bloggers (người viết nhật ký mạng) có khả năng ảnh hưởng đến mọi lãnh vực đời sống, đã trở thành nhân vật nổi bật nhất năm 2006 theo sự bình chọn của tờ Time, USA.

3.

Vì thế, không có gì khác thường về kết quả thăm dò của Tổ hợp truyền thông đại chúng khổng lồ CNN mới đây. Trong một cuộc khảo sát kéo dài 3 tuần lễ với sự tham dự của khỏang 18 ngàn người sử dụng Internet liên quan đến việc bình chọn những sự kiện gây ảnh hưởng lớn nhất đến những sinh họat của cư dân trên mạng lưới điện tử tòan cầu, 41 phần trăm đã chọn sự xuất hiện của hệ thống truy tìm những thông tin mạng Google. Google INC. được thành lập từ năm 1998 với chỉ vài người bạn cùng một niềm say mê thế giới điện tóan như nhau. Đến tháng 9, 2006 đã có số nhân viên là gần 10 ngàn người với tổng doanh thu năm 2006 là 7 tỉ mốt Mỹ kim. Khả năng giúp đỡ người sử dụng trong việc tìm kiếm các thông tin trên mạng của Google là một sự phát triển dựa trên những thành tựu có sẵn, nhưng ở một mức độ cao hơn hẳn và đa dạng hơn nên mau chóng thu hút người sử dụng, cũng có nghĩa là mau chóng chiếm lĩnh thị trường quảng cáo, một trong những thị trường đem lại lợi nhuận cao nhất của hệ thống kinh tế cạnh tranh. Chỉ trong 7 năm trời, bản doanh của công ty đã từ địa điểm nhà để xe (garage) của một trong những người sáng lập, nay được đặt tại một tòa nhà cao tầng uy nghi ở thành phố Mountain View, tiểu bang California. Hiện nay, hệ thống truy tìm Google chiếm gần 80 phần trăm số người sử dụng với trung bình 1 tỉ lần yêu cầu giúp đỡ trong một ngày. Hai hệ thống kỳ cựu là Yahoo và MSN chỉ còn là cái bóng mờ nhạt, Yahoo được khỏang 15 phần trăm và MSN khiêm tốn với 5 phần trăm còn lại. Hai tự điển Anh ngữ uy tín là Merriam Webster Collegiate DictionaryOxford English Dictionary đã cho thêm từ Google vào ấn bản mới nhất của mình với nghĩa được chú là: to use the Google search engine to obtain information on the Internet (sử dụng hệ thống truy tìm Google để nhận thông tin trên mạng Internet) .

4.clip_image002

Hồi tháng hai đầu năm 2006, Google, cùng với 3 đại công ty hàng đầu trong lãnh vực thông tin kỹ thuật toàn cầu của nước Mỹ là Yahoo, Microsoft và Cisco Systems đã phải ra điều trần trước Tiểu Ban về Quan hệ Quốc tế (International Relations) tại Hạ Viện Hoa Kỳ về mối quan hệ “mật thiết” (cozy) của họ với cơ quan cảnh sát kiểm soát mạng Internet của Trung Quốc.

Các nhà lập pháp Hoa Kỳ đặt vấn đề với Google vì vào đầu tháng giêng năm 2006, Google đã lưu hành một ấn bản mới cho hệ truy tìm (Google Search) rất được ưa thích trong thế giới ảo. Ấn bản mới của Google Search, đặc biệt chỉ dùng ở Trung Quốc, đã không cung cấp cho người có nhu cầu tìm kiếm trên mạng lưới điện tử những nội dung mà nhà nước Cộng sản Trung Quốc ngăn cấm thí dụ như những từ có đề tài liên quan đến cuộc nổi dậy Thiên An Môn, Phong trào Pháp Luân Công, hoặc Phong Trào đòi độc lập ở Tây Tạng v.v.. Nói cách khác, những người điều hành Google bị nghi ngờ đã tiếp tay với các chế độ độc tài để đàn áp các phong trào đòi dân chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo v.. v..

Qua câu chuyện của Google và các công ty lừng danh Yahoo, Microsoft, Cisco bán linh hồn cho Trung Quốc để thu về lợi nhuận, tôi cảm thấy lo ngại cho các phong trào dân chủ tự do ở trong nước (Việt Nam). Bấy lâu nay, nguồn yểm trợ mạnh nhất cho họ là những người cùng lý tưởng ở hải ngọai, mà phương tiện quan trọng nhất là hệ thống mạng lưới tòan cầu. Mọi hành động đàn áp, vi phạm nhân quyền của giới cầm quyền trong nước đều được phổ biến rộng rãi và cấp thời khắp nơi trên tòan thế giới. Trong tình hình đó, làn sóng phản đối của quốc tế (và cả quốc nội) sẽ có tác dụng không nhỏ với giới chức lãnh đạo. Mặt khác, người tranh đấu cho dân chủ tự do trong nước cũng cảm thấy sức mạnh của mình được nhân lên nhiều lần, vì họ biết rằng sau lưng họ là một tập thể đông đảo những người cùng chí hướng. Nếu như những người cộng sản Việt nam cũng học theo đàn anh Trung Quốc tạo cơ hội cho giá chứng khóan của các công ty lừng danh như Google, Yahoo nhảy vọt lên, thì khi ấy, số phận của các phong trào dân chủ nhân quyền còn non trẻ ở trong nước sẽ ra sao?

5.

Dấu ấn quan trọng nhất của những năm đầu thế kỷ 2 , và đặc biệt năm 2006 vừa qua, là bước phát triển nhảy vọt trong lãnh vực mạng lưới thông tin tòan cầu. Khả năng trội vượt nhất của bước phát triển này , so với nhiều sự phát triển quan trọng trong nền văn minh nhân lọai, là nó có thể đưa thế giới lại gần với nhau, phá bỏ các khỏang cách về không gian, về ngôn ngữ và cả về nhiều mặt văn hóa , góp phần giải quyết nhiều vấn đề chung của thế giới với sự tham dự đông đảo của những người vốn trước đây được coi là đám đông thầm lặng. Nhưng, mặt khác, yếu tố lợi nhuận, cái bệ phóng cho những bước phát triển quan trọng ấy, lại không thể tránh khỏi khía cạnh tiêu cực mà trường hợp Google nói đến ở trên là một điển hình.

Biết đến bao giờ chúng ta mới sống được trong một thế giới tòan hảo về mọi phương diện?

© T.Vấn 2007

Bài Mới Nhất
Search