(Tiếp theo kỳ trước)
2. Nhạc phẩm Goodbye To Love – Thôi hết chuyện yêu đương
Bài này hay cả về giai điệu lẫn lời ca, chưa kể các chỗ solo guitare thật jazzy mà cũng rất rock. Như đã trình bày ở bài cảm nghĩ về ABBA, sự thành công của bài solo này làm tiền đề cho các bài solo khác của ABBA và các nhóm nhạc khác.
Sau này, Carpenters không những chỉ đi tiên phong trong phần solo guitare, mà còn solo flute nữa, như trong bài This Masquerade.
Goodbye To Love
Songwriters: Richard Carpenters & John Bettis
C I’ll say goodbye to love
F/C G/C C G/C
No one ever cared if I should live or die
Csus4 G/C Esus4/B E/G# Am
Time and time again the chance for love has passed me by
F#m7-5 C/G Dm7/G Em7/G
And all I know of love is how to live without it
E/G# Am F#m7-5
I just can’t seem to find it
C/G Dm7/G
So I’ve made my mind up
C/G Dm7/G
I must live my life alone
C/G Dm7/G
And tho’ it’s not the easy way
CM7/G Dm7/G
I guess I’ve always known
C I’d say goodbye to love
F/C G/C C G/C
There are no tomorrows for this heart of mine
Csus4 G/C Esus4/B E/G#
Surely time will lose these bitter memories
Am F#m7-5 C/G Dm7/G
And I’ll find that there is someone to believe in
Em7/G E/G# Am F#m7-5
And to live for something I could live for
C/G Dm7/G
All the years of useless search
C/G Dm7/G
Have finally reached an end
C/G Dm7/G CM7/G Dm7/G
Loneliness and empty days will be my only friend
Am A7
From this day love is forgotten
Dm7-5 Gsus4 G
I’ll go on as best I can
Solo.
C/G Dm7/G C/G Dm7/G
What lies in the future is a mystery to us all
C/G Dm7/G CM7/G Dm7/G
No one can predict the wheel of fortune as it falls
DM7/A Em7/A DM7/A Em7/A
There may come a time when I will see that I’ve been wrong
DM7/A Em7/A
But for now this is my song
A D Asus4
And it’s goodbye to love
A D Asus4 A
I’ll say goodbye to love
“Wah” bit, solo & CODA
***
tôi dịch sát nghĩa:
Tôi xin từ giã chuyện yêu đương
Chẳng ai dòm ngó tôi còn sống hay đã chết mất rồi
Hết lần này tới lần khác, những dịp tìm kiếm tình yêu cứ thế trôi qua trước mặt
Những gì tôi biết và tình yêu là làm sao sống mà không cần tới nó
Tôi không cách nào tìm được tình yêu hết.
Tôi đã quyết tâm rồi, tôi phải sống một mình thôi vậy,
Và mặc dù không phải dễ sống như vậy nhưng tôi cũng đã linh cảm từ lâu rồi
Tôi xin từ giã chuyện yêu đương, con tim này thật không có tương lai
Thời gian sẽ hàn gắn vết thương lòng
Rồi tôi sẽ tìm thấy ai đó để tin theo và sống với,
một chút gì đó giúp tôi hiện hữu …
solo
Tương lai thật là bí hiểm với mỗi chúng ta
Không ai có thể đoán trước vận may sẽ rơi vào tay ai
Rồi sẽ có lúc tôi sẽ thấy tôi đã quá bi quan,
nhưng hiện tại thì bài hát này là niềm tâm sự của tôi – từ giã chuyện yêu đương.
***
Sau đây là bài soạn lời Việt để hát theo của bạn Leaqua:
Tình yêu vẫn mãi nơi đâu?
Soạn lời Việt: Leaqua
1/ Tình yêu vẫn mãi nơi đâu?
Rồi ngày tháng qua mau
Tìm đâu thấy người hỡi?
Như em luôn vẫn mơ đến anh
Có anh cùng nắm tay nhau đến tận cuối đời
Người ơi tình này em luôn mãi mong chờ
Bao nỗi ưu tư theo hoài
Đâu ai hay biết ân tình đó em đang cần đến người
Thôi quên đi chua xót chỉ còn mỗi ta qua ngày tháng dài
2/ Một mình ta đếm cô đơn
Một mình với riêng ta
Từng năm tháng lặng lẽ
Nghe trong đêm rất sâu
Nỗi đau tái tê tận đáy con tim khô cằn lâu rồi
Giờ đây mình còn niềm tin chỉ riêng mình
Không có ai đi chung đường
Ai cho hơi ấm,môi kề ấp yêu qua ngày tháng dài?
Quên đi ta quên nhé cho nhẹ nỗi đau cho vơi nỗi buồn!
Đời cô đơn rồi mình cũng quen Tình yêu sẽ chìm vào lãng quên —
Cho bao nhiêu gian dối vô tình cuốn đi ta nào biết gì?
Đâu ai hay ai biết mai này có ra sao thì cũng đành!
(chuyển tông)
Con tim em đi đến nơi miền đất hoang vu lời hát buồn
Bài ca ngân trong ta lúc này
Từ biệt mơ ước xa xôi!
Tình yêu vẫn mãi nơi đâu?
***
Theo như sách tiểu sử của The Carpenters, thì bài hát được nảy sinh trong đầu Richard khi ông xem một cuốn phim tên là Rhythm on the River (Nhịp điệu trên sông). Nội dung phim kể về một người viết nhạc lận đận mãi mới thành công, nhưng sau đó lại mất đi “nàng Thơ” (muse) của mình. Trong phim, bài nhạc nổi tiếng nhất của người nhạc sĩ ấy có tựa đề là “Goodbye To Love” (giã biệt tình yêu) – tuy vậy chỉ nghe bàn tới thôi chứ không thấy ai đánh bài đó trong phim hết. Richard thích thú với câu chuyện trên và bắt đầu viết một giai điệu thật day dứt trong khi đang lưu diễn bên Luân Đôn, rồi khi về đến Cali thì gọi ngay anh bạn thân là John Bettis để cùng soạn tiếp bài nhạc. Richard chính là người đã viết câu đầu:
Tôi xin từ giã chuyện yêu đương
Chẳng ai dòm ngó tôi còn sống hay đã chết mất rồi
Khi Bettis khai triển ý lời của Richard, anh vô tình viết một bài nhạc mà sau này trở thành một tiểu sử tự thuật của Karen Carpenter. Ông nghĩ là cả ba người: ông ta, Richard và Karen chẳng có một mối quan hệ yêu đương nào khác, ngoài công việc viết nhạc và lưu diễn thật bận rộn. Karen khi ấy có quen một anh bạn nhưng anh ở Las Vegas cách 400 dặm, nên chỉ liên lạc với nhau qua điện thoại. Chính Karen cũng không coi đây là một quan hệ bồ bịch, chỉ coi anh ta như bạn thôi.
Karen thích bản nhạc ngay sau khi xem lời và hát thử, nàng đắm mình vào giai điệu cũng như về một lời nhạc có nội tâm sâu sắc.Bài rất khó hát vì gồm những câu dài, không có nhiều chỗ nghỉ giữa các câu nhạc. Richard quyết định không xóa đi những chỗ Karen phải hít thở nhanh giữa mỗi câu, cộng với cách hát nhẹ và ngay sát micro, đã tạo cho bài có một chiều sâu nội tâm hiếm thấy, nghe như cô đang hát bên tai mình vậy. Bài hát là một bài nhạc mà chính Karen rất ưa chuộng sau này. Mặc dù năm 1972 quá mới mẻ trong cuộc đời nghệ thuật của nàng, chưa lé lộ những thăng trầm sau này, nhưng những lời nhạc mô tả về những kinh nghiệm sống rất thật của riêng nàng – buồn bã nhìn thấy tình yêu vượt khỏi tầm tay, cùng quyết định sống đời tư lập. Nàng hát về một thế giới mà chỉ có cô đơn và những ngày rỗng tuếch là bạn đồng hành.
Thế đó là phần rút ngắn câu chuyện về sự ra đời của bản nhạc. Về phần đặt hợp âm, tôi xem đây là một cách đặt rất điệu nghệ. Nếu bạn chơi các hợp âm mà không để bass như trong bài, nghe cũng được; nhưng chỉ khi bạn để các nốt bass vào, bạn mới cảm nhận được cái lưng chừng, lừng khừng, đã quyết định chia tay mà tâm vẫn còn lưu luyến của bài. Hãy xem kỹ để thấy các nốt bass đều chỉ có một, là chủ âm Do.
C F/C G/C C G/C
Tôi xin từ giã chuyện yêu đương Chẳng ai dòm ngó tôi còn sống hay đã chết mất rồi
Csus4 G/C
Hết lần này tới lần khác …
Sau đó là 4 hợp âm khác nhau liên tiếp diễn ra chỉ trong hai trường canh, với 4 nốt bass khác nhau là B G# A và F#. Hai yếu tố đó đã giúp tạo nên một sự tương phản rất rõ rệt so với đoạn trước, và nhất là rất phù hợp (prosody) với lời nhạc (tình yêu cứ thế trôi qua trước mặt)
Esus4/B E/G# Am F#m7-5
những dịp tìm kiếm tình yêu cứ thế trôi qua trước mặt
Sau đó, các hợp âm lại trở nên lừng khừng, không rốt ráo, tuy đã rất căng thẳng, nhưng không sao hóa giải được. Đó là vì Richard đã để các hợp âm khác nhau trên nền một nốt bass át âm là G:
C/G Dm7/G C/G Dm7/G
Những gì tôi biết và tình yêu là làm sao sống mà không cần tới nó
C/G Dm7/G C/G Dm7/G
Tôi không cách nào tìm được tình yêu hết.
Từ kỹ thuật của lối để hợp âm này là “Pedal point” (dịch là điểm dừng, hay điểm trụ chăng?), nó tạo nên một cảm giác căng thẳng, nhưng không thể nào hóa giải được.Bạn thấy đó, khi hát câu Tôi không cách nào tìm được tình yêu hết, cách dùng pedal point tạo căng thẳng ở chỗ các hợp âm thì là tonic C (cung chính) hay sub-dominant Dm7 (bán át âm), trong khi bass thì lại là át âm G, tạo nên các hợp âm rất nghịch nhĩ, mà nghe thì cũng xuôi tai lắm, vì toàn là các nốt trong thang âm do trưởng (Do Re Mi Fa Sol La Si), chứ không dùng các nốt ngoài thang âm đó. Sau này, ta sẽ thấy còn một bài soạn chung khác của cặp soạn nhạc Richard Carpenter-John Bettis có chung một cách đặt như vậy, đó là bài Only Yesterday.
3. Nhạc phẩm We’ve Only Just Begun – Đôi ta chỉ mới bắt đầu
Một trong các sở trường của Richard Carpenter là cách ông luôn tìm kiếm những nhạc phẩm hay và phù hợp với nhóm mình, không nhất thiết do chính mình sáng tác ra, rồi viết tổng phổ và thu âm. Có lẽ vì lý do đó mà tôi thích nghe lời nhạc cũng như ý nhạc của nhóm Carpenters hơn ABBA hay The Beatles chăng, vì nhạc Carpenters đa dạng hơn? Nếu để nhạc nghe trên xe hai nhóm kia thì chừng 5,6 bài là bắt đầu thấy nhàm, trong khi nghe một lèo 30 bài Carpenters cũng không thấy chán.
Ta đã thấy trong hai trường hợp trước của hai bài singles đầu, Richard đã hòa âm nhạc từ ba “đại gia” về soạn nhạc, đó là cặp Lennon-Mc Cartney với Ticket To Ride và Burt Bacharach với (They Long To Be) Close To You, thì với bài We’ve Only Just Begun này, ông đã làm nên tên tuổi của một cặp soạn nhạc khác, đó là Roger Nichols và Paul Williams. Hai nhà viết nhạc này cũng khá trẻ, khi đó (1970) chỉ mới 29 tuổi, và lạ lùng thay cũng được Herb Alpert mướn vào làm cho hãng A&E. Nhưng trong lần đầu này thì bài nhạc của họ viết không được gửi gắm tới tay Richard, mà do chính Richard tình cờ phát hiện trước. Số là trong một tối xem tivi, Richard bắt gặp một quảng cáo của nhà băng Crocker Citizen với một giai điệu thật đáng nhớ, với môt cặp tình nhân vừa làm đám cưới xong cùng câu quảng cáo “Đường đời của bạn còn dài lắm mới tới đích, chúng tôi muốn giúp bạn tới đó.” (You’ve got a long way to go. We’d like to help you get there.)
Richard thích giai điệu ấy ngay,m ặc dù nhạc không có điệp khúc, rồi đoán là Paul Williams hát bản đó. Ông cũng biết là cặp viết nhạc Roger Nichols-Paul Williams này viết nhiều lắm, nhưng chưa nổi tiếng. Sáng hôm sau, Richard thấy Paul trong bãi đậu xe của A&E, bèn chặn lại và nói là ông có được xem cái “bank commercial”, rồi hỏi tiếp xem ngoài hai cái phiên khúc trong quảng cáo, họ có viết đủ bài không. Paul nói liền “có chứ, chúng tôi có cả nguyên bài”. Và bài hát này thực sự phù hợp với cái giọng trầm buồn, đầy khát khao và mơ ước của Karen Carpenter.
We’ve Only Just Begun
Nhạc: Roger Nichols, Lời: Paul Williams
Eb AbM7 Gm7 Cm7
1. We’ve only just begun to live
Cm9 Fm9 Fm7
White lace and promises
Cm9 Cm7 Fm7
A kiss for luck and we’re on our way
Bb7(sus) Bb7
We’ve only begun
2. Before the rising sun we fly
So many roads to choose
We start out walking
And learn to run
And yes! We’ve just begun
Ebmaj7 Abmaj7 Bb
C FM7 C FM7
Sharin’ horizons that are new to us
C FM7 C FM7
Watchin’ the signs along the way
E AM7 E AM7
Talkin’ it over just the two of us
E AM7 Bb7 Bb9(sus)
Workin’ together day to day, together
3.4 And when the evening comes we smile
So much of life ahead
We’ll find a place where there’s room to grow
And yes! We’ve just begun
Sharin’ horizons that are new to us
Watchin’ the signs along the way
Talkin’ it over just the two of us
Workin’ together day to day, together,
together
And when the evening comes
we smile So much of life ahead
We’ll find a place where there’s room to grow
And yes! We’ve just begun
***
dịch sát nghĩa:
Đôi ta chỉ mới bắt đầu một đời sống mới
Áo cưới trắng trinh và những lời thề nguyền trăm năm hạnh phúc
Một nụ hôn trao nhau ngày cưới để cho những may mắn sau này,
và thế là chúng ta lên đường
Đôi ta chỉ mới bắt đầu thôi,
Trước khi mặt trời mọc chúng ta lên xe phóng như bay (vì đường freeway giờ đó chưa bị kẹt xe :-),
quá nhiều đường đời để chọn lựa
Ta chập chững bước vài bước,
và rồi học chạy
Và đôi ta chỉ mới bắt đầu thôi đó! Hãy đợi đấy!
Cùng chia ngọt xẻ bùi cho những chân trời mới phía trước mặt
Xem những biển quảng cáo dọc theo bên đường
Bàn rốt ráo về đủ mọi thứ chuyện, và chỉ giữa đôi ta mà thôi (papa hay maman đừng có xía zô:-)
Làm việc chung với nhau ngày này qua ngày khác, đôi uyên ương chúng ta!
Rồi khi mặt trời lặn, chúng ta vui cười với nhau,
Tương lai còn quá tươi đẹp,
Ta sẽ tìm nơi xây tổ uyên ương,
một “căn nhà xinh” có dư chỗ để mua sắm đồ, nhiều phòng ngủ – single house –
và để có tiếng cười trẻ thơ trong tương lai :-))) (cái này dịch thoát: room to grow*:-)
And yes! We’ve just begun
*Thật ra khi nói “room to grow” thì đó là thành ngữ, có nghĩa bóng nhiều hơn là nghĩa đen, tức là nghĩa “sẽ có chỗ để tình yêu chúng mình thêm sâu đậm.”
***
Tình Vừa Lên Ngôi
Soạn lời Việt: Leaqua
1.
Tình vừa lên ngôi đó thôi
E ấp
Chiếc hôn xanh xao thật hiền
Nghiêng tim hứng lấy thương yêu bẽn lẽn trao
Tình vừa lên nụ xanh
2.
Mình hẹn chung đôi cánh bay
Bay mãi
Nắng lung linh câu chung tình
Bao nhiêu ngả rẽ đố con tim hướng trao
Rồi mình bên nhau mãi thôi ?!
ĐK
Cuối chân trời mây ửng hồng má em tình say
Tóc xin nhẹ bay chút lòng ngất ngây
Bên nhau rượu trau chuốt tình mãi như đầu tiên
Điên như tình đau buốt ngày sau cuối
Từng ngày vui…
3.
Nụ cười trên môi ấm thêm
Đêm giá
Rã đôi tim ngoan lửa già
Nghe reo tí tách nửa tim vui có đôi
Tình vừa lên ngôi đó thôi
ĐK
Cuối chân trời mây ửng hồng má em tình say
Tóc xin nhẹ bay chút lòng ngất ngây
Bên nhau rượu trau chuốt tình mãi như đầu tiên
Điên như tình đau buốt ngày sau cuối
Từng ngày vui…
Tình mình thôi…
4.
Nụ cười trên môi ấm êm
Đêm hát
Khát khao như bao lâu rồi
Thôi quên nắng sắp lên khi ta có đôi
Tình vừa lên ngôi đó thôi…
Sài Gòn, trưa mùng 7 tết Quý Tỵ
Leaqua
***
Bài này có một điệp khúc mà nghệ thuật chuyển cung phải nói là siêu đẳng, Top of The World. Và điểm tất yếu của bài nhạc là điệp khúc phải chuyển cung để phù hợp (prosody) với lời nhạc, nhằm diễn tả một cuộc sống mới đầy phiêu lưu thử thách nơi chân trời của đôi uyên ương. Trong khi phiên khúc là ba dấu giáng: Si giáng, La giáng, và Mi giáng, thì điệp khúc bắt đầu bằng Do trưởng. Để chuyển cung như vậy, nhạc dùng một chuỗi ngắn hợp âm đi lên ba nốt La giáng, Si giáng và Do, đó là các hợp âm AbM7, Bb và C. Sau đó bài được hát hai câu với cặp hợp âm C FM7 được dùng 4 lần:
C FM7 C FM7
Sharin’ horizons that are new to us
C FM7 C FM7
Watchin’ the signs along the way
Khi tới chữ “way” thì câu nhạc dừng lại ở nốt Mi. Cặp soạn nhạc tài ba lại chuyển cung lần nữa, lấy nốt Mi này làm thang âm chính đó là Mi trưởng, sau đó tiếp tục chơi như hai câu trên để thính giác của người nghe không thấy bỡ ngỡ.
E AM7 E AM7
Talkin’ it over just the two of us
E AM7 Bb7
Workin’ together day to day,
Đến khi hát tới chữ “day”, thì nốt nhạc từ Mi đã lên tới nốt Sol thăng. Và đây là chỗ tài tình nhất của bài nhạc: Sol thăng cũng chính là La giáng, là một trong ba nốt của thang âm Mi giáng (Eb), thế là tác giả cho hợp âm át âm Bb7 vào (Si Re Fa La giáng), một chuyển cung nghe lạ tai và rất độc đáo, rồi cho thêm môt câu nhỏ nữa để khẳng định đã tới lúc phải quay trở về phiên khúc ba.
Bb9(sus)
together
Viết nhạc mà sáng tạo nhưng vẫn rất ẩn tàng và đầy công phu, nội lực như vậy, chẳng trách cặp soạn nhạc Nichols-Williams sau đó đã được Richard chọn bài để cống hiến tiếp cho người ưa chuộng nhạc Carpenters một số nhạc phẩm để đời khác, như Rainy Days and Mondays, Let Me Be The One, I Won’t Last A Day Without You. Riêng Roger Nichols còn viết phần nhạc thêm một bài hát, mà định mệnh đã trở thành bài ghi âm cuối của cuộc đời cũng như sự nghiệp âm nhạc của Karen, đó là bài Now.
4. Nhạc phẩm Superstar – Siêu Sao
Nhạc phẩm kế tiếp mà tôi rất ái mộ, đó là bài Superstar. Bài này có thể gọi là một trong những bài đóng mộc chất Carpenters rõ nhất: tiếng sáo tiếng kèn, tiếng hát trầm buồn, một intro dẫn chuyện thật hấp dẫn. Các hợp âm để thì cũng rất Carpenters, tuy không có những cái chuyển tông hay pedal point như các bài vừa nói trước. Chỉ với 25 giây đầu tiên, câu intro đã tạo một khung cảnh đầy hấp dẫn, hoài vọng về quá khứ, (và riêng tôi là về memory lane của một thời trung học …)
Gm Bb/F Eb
Long ago, and, oh, so far away
Bb/D C7 Eb Dm
I fell in love with you before the second show
Gm Bb/F Eb
Your guitar, it sounds so sweet and clear
Bb/F C7 Eb Dm
But you’re not really here, it’s just the radio
Eb Dm Cm Bb
Don’t you remember, you told me you loved me baby?
Eb Dm Cm Bb
You said you’d be coming back this way again maybe
Eb Dm Cm Bb
Baby, baby, baby, baby, oh baby
Ab EbM7 Gm
I love you, I really do
Loneliness is such a sad affair
And I can hardly wait to be with you again
What to say to make you come again?
Come back again and play your sad guitar
Don’t you remember, you told me you loved me baby?
You said you’d be coming back this way again baby
Baby, baby, baby, baby, oh baby I love you,
I really do
***
dịch:
Xưa lắm rồi và ở nơi xa tít mù,
Em đã thầm yêu anh ngay sau buổi diễn đầu tiên
Cây ghi ta của anh, sao mà ngọt ngào và rành mạch đến vậy
Nhưng anh đâu có ở đây đâu, chỉ là tiếng nhạc trong radio mà thôi …
Anh còn nhớ anh nói rằng,
(khi nào anh đến với em, xin đừng quên chiếc áo xanh
…… oops, wrong lyrics, wrong cut-and-paste :-)))))
Anh yêu em lắm, baby ơi?
Anh nói anh có thể sẽ quay lại nơi này trong lần lưu diễn tới
Baby, baby, baby, baby, ố baby ơi à
Em yêu anh, yêu anh thật mà
Nỗi cô đơn, ôi nó thật là ảm đạm
Em ao ước được gần bên anh nữa
Nói gì đây, để làm anh quay trở lại bên em
Hãy trở lại và chơi những bản nhạc buồn ….
Anh còn nhớ anh nói rằng,
Anh yêu em lắm, baby ơi?
Anh nói anh sẽ quay lại nơi này trong lần lưu diễn tới
Baby, baby……Em yêu anh, yêu anh thật mà
Tuy bài này nói về một groupie tả cảnh nhung nhớ người chơi guitar mà cô hằng theo đuổi, nhưng với thời gian nó không còn có nghĩa đó nữa, groupie không còn được theo đuôi các ban nhạc nữa, mà chỉ đơn thuần là tình yêu nam nữ. Trong bài gốc, lời nhạc cũ I want to sleep with you đã được Richard nhẹ nhàng sửa lại thành I want to be with you.
Chỉ với ba nốt đầu, Richard Carpenter đã khai triển theo nó thành một giai điệu intro thật day dứt, và cũng không giống như giai điệu của bài chính (do hai nhạc sĩ Leon Russell và Bonnie Bramlett sáng tác), Richard quả thật là một nhà soạn nhạc tài ba . Đây có lẽ là tiêu biểu cho cách viết intro của lớp đàn em sau Carpenters, lấy tí xíu motif của bài nhạc, rồi phăng ra cho đủ intro và tạo một dẫn nhập tất yếu cho giai điệu chính.
Về phần đặt hợp âm thì do bài có tính trầm buồn sâu lắng, nên các nốt bass được cho đi xuống từ từ trong phiên khúc,
Gm Bb/F Eb
Long ago, and, oh, so far away
Bb/D C7 Eb Dm
I fell in love with you before the second show
Bạn thấy các nốt bass như sau G F Eb D C, sau đó lên tí chút là Eb, rồi lại xuống nửa cung là D. Nếu bạn chơi nhạc mà không dùng bass làm nốt cuối này thì sẽ thấy hòa âm nhảy loạn xạ, không mô tả được vẻ buồn man mác của nhạc phẩm. Bạn cũng thấy là cái chỗ lên Eb rồi xuống lại Dm thì thật ăn khớp với lời, đoạn it’s just the radio, tưởng như sáng sủa một chút với C7 trước đó, nhưng rồi thất vọng vì nhạc thì đó mà người thì đâu rồi.
Bài nhạc này cũng đủ chất liệu để một nhà nghiên cứu về lý thuyết âm nhạc (Kevin J. Holm-Hudson) viết một bài viết năm 2002 với tựa đề Your Guitar, It Sounds So Sweet and Clear: Semiosis in Two Versions of “Superstar” ( (Cây guitar của anh, nó có âm hưởng thật ngọt ngào và trong sáng: Những hình tượng trong hai phiên bản của bài Superstar). Theo bài viết trên, Karen tuy lúc đầu không thích bài lắm vì vài chỗ có tính cách nhục dục như đã kể ở trên. Tuy nhiên sau khi Richard sửa lại vài chữ cũng như hòa âm phối khí lại thì Karen đồng ý hát thử, dựa trên lời nhạc Richard viết tháu trên giấy chùi tay. Và bản phát hành lại chính là bản ghi âm lần đầu tiên và cũng là lần duy nhất, vì đã tạo ấn tượng mạnh đến nỗi Richard quyết định khỏi cần phải ghi âm lần hai.
Luận văn đó cũng đề cập đến một phát biểu của Daniel Levitin, một nhạc sĩ sau này trở thành một khoa học gia danh tiếng, với hai cuốn sách mà hoctro tôi có trong tủ sách: This Is Your Brain On Music & The World In Six Songs. Sau đây là phần dịch đoạn đó:
Theo như Daniel Levitin, một nhà sản xuất và phê bình âm nhạc, và cũng là phụ tá giảng sư tại đại học Mc Gill, một phần của sự thành công của giọng ca Karen là nhờ Richard hiểu rành rọt những cung bậc của chất giọng em mình. “Ông hiểu rất rõ âm vực của em gái và đã chọn những thang âm có thể phát huy tối đa tài năng trình bày bản nhạc của nàng.” Trong một bài viết liên quan khác trên mạng, ông Levitin còn nói rõ thêm:
” Một điểm son khác trong bài nhạc (Superstar) là ở nghệ thuật hát của Karen. Hãy nghe cách nàng hát chữ “xa tít mù” (far away) khoảng từ giây 34 tới 37 trong CD) – khi ngân chữ “away” nàng còn phô bày một chất giọng man mác một chút gì đó chuyển tải những tình cảm sâu lắng lẫn bồn chồn … Karen cũng là bậc thầy về cách nhả chữ, tỉ dụ như trong các chữ tiếp theo sau, Tôi đã yêu chàng rồi (I fell in love with you), nàng hát sau nhịp một tí, như cách Frank Sinatra hay dùng – dừng một chút hay đuổi theo nhịp nhạc để chuyển tải thêm chiều sâu giọng hát.”
Theo Levitin thì “Những hòa âm phối khí tiếp theo trong bài đã trở nên quá quen thuộc, tới nỗi khi người ta nghe những bản ghi âm trước đó cũa những nhóm nhạc khác, người ta cảm thấy ngay tức thì là có cái gì đó thiêu thiếu.” Chính Richard Carpenter đã thừa nhận bài Superstar là một trong những bản ghi âm đắc ý nhất của ông.
Thay lời kết
Vừa rồi là phần điểm qua bốn bài nhạc trong số những bài nổi tiếng nhất của nhóm Carpenters. Hy vọng trong tương lai gần tôi sẽ còn có dịp đề cập tiếp một số nhạc phẩm lừng danh khác như Yesterday Once More, Rainy Days and Mondays, Now, For All We Know, Only Yesterday, This Masquerade, v.v và v.v.
Xin chào bạn và xin cám ơn bạn đã theo dõi tới phần cuối bài viết.
Học Trò
Tiểu Saigon, một ngày mưa tháng giêng
Tài liệu tham khảo:
1. The Carpenters – The Untold Story, tác giả Ray Coleman. Sách đi sâu vào toàn bộ cuộc đời sự nghiệp của hai anh em Carpenters, với đồng ý và cộng tác của Richard Carpenter.
2. Yesterday Once More – the Carpenters Reader, revised and expanded edition, biên tập Randy Schmidt. Tuyển tập các bài viết và phỏng vấn nhóm nhạc trên báo đài, trong và sau khi nhóm ngưng hoạt động.
3. Little Girl Blue – The Life of Karen Carpenter, tác giả Randy Schmidt. Sách đi sâu hơn vào cuộc đời Karen Carpenter.
4. Carpenters Greatest Hits, 20 bài nhạc phổ hay nhất của nhóm.
5. Trang nhà chính thức của The Carpenters: http://www.richardandkarencarpenter.com/ gồm tiểu sử, sự nghiệp, discography, trả lời người hâm mộ.
6. The Billboard Book of Number 1 Hits, tác giả Fred Bronson. Sách viết về tiểu sử của từng nhóm nhạc, ca sĩ được lên hạng nhất #1 Top 100 Hits từ 1955 đến 2003, gồm 933 bài viết, mỗi bài một trang. The Carpenters được 3 trang, gồm các bài (They Long To Be) Close To You, Top Of The World, và Please Mr. Postman. ABBA được 1 bài duy nhất, đó là Dancing Queen. Paul Mauriat cũng được 1 bài, đó là Love Is Blue. The Beatles được nhiều bài nhất, vì họ có 20 bài #1 Hit.
7. Writing Music For Hit Songs, tác giả Jai Josefs. Dạy rất kỹ cách soạn hợp âm cho ca khúc, cũng như cách soạn giai điệu dựa trên một hiểu biết về từng tác dụng của hợp âm. ■
©T.Vấn 2018
