Trong mỗi người gìa đều có hình ảnh một đứa trẻ của qúa khứ. Đứa trẻ ấy nay không còn trẻ nữa, nhưng những hồi ức về cái thời tuổi trẻ ấy vẫn mãi mãi còn đó. Và chắc chắn, nó luôn luôn làm nặng trĩu trái tim của người gìa, kẻ mà đứa trẻ ấy sau nhiều năm sống trong đời sống đã trở thành. Người gìa và đứa trẻ, hai hình ảnh của một cuộc đời.
Nay, đứa trẻ ấy đã ngã xuống giữa đồng cỏ xanh tuổi thơ, trong dáng dấp một người gìa. J.D. Salinger, tác gỉa “bắt trẻ đồng xanh” (The Catcher in the Rye), đã chết, ở tuổi 91. Nhân vật lừng danh của ông, Holden Caulfield, trong “bắt trẻ đồng xanh”, 17 tuổi , đã được cả thế giới biết đến. Ở Việt Nam, khỏang năm 1965, chúng tôi đã làm bạn với đứa trẻ Holden một cách nhiệt thành, vì thấy bóng dáng mình trong anh chàng bướng bỉnh, quấy phá, nghịch ngợm ấy. Phải cám ơn dịch gỉa Phùng Khánh qua bản dịch tiếng Việt của The Catcher in the Rye. Thời chúng tôi ở Sài Gòn những năm 60s, 70s, có những bản chuyển ngữ tiếng Việt từ những tác phẩm ngọai quốc đã làm vinh danh cho tác gỉa, kể cả đối với những độc gỉa mà trình độ ngọai ngữ đủ giỏi để đọc tác phẩm ấy từ nguyên tác. Đó là trường hợp của “câu chuyện dòng sông” của Herman Hess qua bản chuyển ngữ sâu sắc của Phùng Khánh, Phùng Thăng, hoặc “Bố Gìa” của Mario Puzo qua bản chuyển ngữ tuyệt vời của Ngọc Thứ Lang. Và đó cũng là trường hợp “Bắt trẻ đồng xanh” của Phùng Khánh.
The Catcher in the Reye là tác phẩm đầu tay của Salinger xuất bản năm 1951. Vừa ra đời, quyển sách lập tức gây được sự chú ý của công chúng. Từ 60 năm nay, The Catcher in the Reye vẫn còn là đầu đề bàn luận của nhiều giới, từ văn học cho đến các tác giả thuộc khoa học xã hội. Ở Việt nam, mới đây, tác phẩm đã được nhà xuất bản Văn học tái bản dựa trên bản dịch của Phùng Khánh (với một số sửa chữa).
Đứa trẻ lội ngược dòng nước năm xưa đã thành danh, đã nổi tiếng khắp thế giới, đã trở nên giàu có, nhưng cuối cùng, khi trở thành người già, đã phải chịu thúc thủ và cam chịu đời sống ấn dật.
Đồng xanh vẫn cứ xanh. Bao nhiêu Holden Caulfield tiếp tục vào đời và tiếp tục ngã xuống giữa đồng xanh.
Dầu vậy, đồng xanh vẫn cứ xanh.
T.Vấn
01-31-2010
©T.Vấn 2010
