Nam Kỳ lục tỉnh là vùng đất hoang vu, trước đó, từ đầu công nguyên đến thế kỷ thứ 7 thuộc về Vương Quốc Phù Nam, bao gồm một vùng đất bao la trải dài từ lưu vực sông Cửu Long đến những dân cư hải đảo như Mélanésien, Indonésien, Môn, theo văn minh Ấn độ. Di tích còn tìm thấy được của nền văn minh Phù Nam, thường gọi là văn minh Óc Eo do Louis Mallaret, thuộc trường Viễn Đông Bác cổ khám phá ra năm 1944 ở Óc Eo gần núi Ba Thê (Châu Đốc).
Vì lẽ các vua chúa Phù Nam bóc lột hà khắc quá đáng dân chúng, nên có một cuộc nổi dậy của một sắc tộc tên là Kambuja (người Pháp đổi lại là Cambodge) tràn xuống vùng Biển Hồ, đánh đuổi người Môn và lập nên Vương Quốc Chân Lạp vào thế kỷ thứ 6.. Vương quốc Phù Nam bị tan rã, một số người Môn chạy sang sinh sống ở vùng sông Ménam (Thái Lan), Miến Điện, một số ít lưu lạc lên vùng Tây Nguyên.
Vương quốc mới Kambuja (người Pháp đổi lại là Cambodge) đóng đô ở Anglor và phát triển quyền lực ở vùng Biển Hồ mà cao điểm là xây dựng các đền đài Anglor (vùng Siemreap) vào thế kỷ 12-13. Anglor Wat, là đền đài lớn nhứt được xây từ 1112 đến 1152, bề dài đến 1000m, bề ngang 850m.
(Lâm Văn Bé)
***
Năm l955, Tổng Ủy Di Cư nằm trên Đường Trần Hưng Đạo
***
Chúa Nguyễn Phúc Nguyên trấn thủ Quảng Nam, đổi phủ Tư Nghĩa thành phủ Quảng Nghĩa. Sau Nghĩa bị đọc trại đi là Ngãi. danh xưng Quảng Ngãi lần đầu tiên xuất hiện
***
đèo Ngọan Mục (đèo sông Pha) ở Đơn Dương
***
đèo Cù Mông là ranh giới giữa 2 tỉnh Bình Định và Phú Yên
đèo Cả ở Tuy Hòa,
đèo Rù Rì ở Khánh Hòa (Nha Trang)
Ðèo ở phía bắc Nha Trang do kỹ sư người Pháp tên Rury điều khiển sửa sang nên Pháp dùng tên người này đặt cho đèo.
Người Việt đã gọi là đèo Rù Rì. (Vài hiện tượng thú vị trong tiếng Việt – Lê Trung Hà)
3 – lên Bình Định (Quy Nhơn) gặp Cù Mông ranh giới giữa Bình Định và Phú Yên
2 – tới đèo Cả ranh giới Khánh Hòa – Phú Yên (Tuy Hòa)
1 – qua Khánh Hòa (Nha Trang) có đèo Rù Rì từ Sài Gòn ngược lên Huế.
***
Tên đường phố Sài Gòn trước và sau 1975
Bùi Chu > Tôn Thất Tùng
Chi Lăng > Phan Đăng Lưu
Công Lý > Nam Kỳ Khởi Nghĩa
Cộng Hòa > Nguyễn Văn Cừ
Cường Để > Tôn Đức Thắng
Duy Tân > Phạm Ngọc Thạch
Đoàn Thị Điểm > Trương Định
Đỗ Thành Nhân > Đoàn Văn Bơ
Đồn Đất > Thái Văn Lung
Đồng Khánh > Trần Hưng Đạo B
Gia Long > Lý Tự Trọng
Hiền Vương > Võ Thị Sáu
Hồng Thập Tự > Nguyễn Thị Minh Khai
Lê Văn Duyệt ( Gia Định ) > Đinh Tiên Hoàng
Lê Văn Duyệt ( Sài Gòn ) > Cách Mạng Tháng 8
Minh Mạng > Ngô Gia Tự
Ngô Tùng Châu ( Sài Gòn )> Lê thị Riêng
Nguyễn Đình Chiểu > Trần Quốc Toản
Nguyễn Hoàng > Trần Phú
Nguyễn Huỳnh Đức > Huỳnh Văn Bánh
Nguyễn Minh Chiếu > Nguyễn Trọng Tuyển
Nguyễn Văn Học > Nơ Trang Long
Nguyễn Văn Thinh > Mạc Thị Bưởi
Nguyễn Văn Thoại > Lý Thường Kiệt
Petrus Ký > Lê Hồng Phong
Phạm Đăng Hưng > Mai Thị Lựu
Phan Đình Phùng > Nguyễn Đình Chiểu
Phan Thanh Giản > Điện Biên Phủ
Phan Văn Hùm > Nguyễn thị Nghĩa
Phát Diệm > Trần Đình Xu
Tạ Thu Thâu > Lưu Văn Lang
Thái Lập Thành ( Q1 ) > Đông Du
Thành Thái > An Dương Vương
Trương Tấn Bửu nay là Trần Huy Liệu
***
Dưới đây là tên một số đường cũ ở Sài Gòn và đường mới ngày nay….
Đường cũ là Trần Quốc Toản nay là đường 3 Tháng 2
Đại Lộ Thống Nhất => 30 Tháng 4
đường Nguyễn Huệ => Thích Quảng Đức
đường Phan Thanh Giản => Điện Biên Phủ
đường Hồng Thập Tự => Xô Viết Nghệ Tĩnh
đường Pasteur => Nguyễn Thị Minh Khai
đường Duy Tân => Phạm Ngọc Thạch
đường Huỳnh Quang Tiên => Hồ Hảo Hớn
đường Ngô Tùng Châu => Nguyễn Văn Đậu
đường Thoại Ngọc Hầu => Phạm Văn Hai
đường Hiền Vương => Võ Thị Sáu
trường Petrus Ký => trường Lê Hồng Phong
trường Gia Long => trường Nguyễn Thị Minh Khai
Tòa Đô Chánh => Ủy ban nhân dân
Hạ Nghị Viện => Nhà hát thành phố
đường Hồng Thập Tự => Xô Viết Nghệ Tĩnh + Nguyễn Thị Minh Khai
đường Trương Minh Giảng => Lê Văn Sĩ
đường Cộng Hoà => Nguyễn Văn Cừ
đường Gia Long => Lý Tự Trọng
đường Tự Do => Đồng Khởi
đường Công Lý => Nguyễn Văn Trổi
đường Lê Văn Duyệt => CMT8
đường Võ Tánh => Nguyễn Trãi
đường Cường Để => Tôn Dức Thắng
đường Phù Đổng Thiên Vương => Hồng Bàng
đường Chi Lăng => Phan Đăng Lưu
đường Phan Đình Phùng => Nguyễn Đình Chiểu
NGỘ KHÔNG PHÍ NGỌC HÙNG (Biên Soạn)
