Xin Bấm Vào Đây Để Mở
HươngKiềuLoan – Những PPS Một Đời- Hoover Dam
©T.Vấn 2014
Phụ Lục :
LỊCH SỬ HOOVER DAM
Trịnh Hảo Tâm
(Nguồn : http://www.aihuucongchanh.com)
Sông Colorado phát nguyên trên vùng núi tuyết miền Bắc tiểu bang Colorado và chảy ngoằn ngoèo theo hướng Tây Nam dài hơn 1,400 miles qua Grand Canyon rồi đổ nước vào hồ Lake Mead, sau khi tràn ra khỏi hồ bằng Black Canyon, sông Colorado theo biên giới giữa California và Arizona chảy ra biển ở Vịnh California thuộc xứ Mễ Tây Cơ. Trước khi đập được xây nguyên cả vùng Colorado River Basin phiá Nam thường hay bị “trời hành cơn lụt mỗi năm” nhất là mùa Xuân tuyết tan trên dãy Rocky Mountains chảy vào sông gây ngập lụt và tàn phá hoa màu. Năm 1921 ông Herbert Hoover (sau đó đắc cữ Tổng Thống thứ 31 nhiệm kỳ 1929-1933) có ý kiến là xây đập thật cao ở Boulder Canyon cạnh hồ Lake Mead để chận nước lại và trữ trong Lake Mead dùng tiêu tưới cho các ruộng trồng hoa màu cũng như kiểm soát lượng nước ngăn ngừa lũ lụt đồng thời lấy thủy điện từ đập phân phối cung cấp cho các thành phố, tiền bán điện sẽ trả dần cho chi phí xây đập và bảo trì hàng năm. Tháng Giêng 1922 ông Hoover gặp các thống đốc của các tiểu bang mà sông Colorado chảy qua như Arizona, California, Colorado, Nevada, New Mexico, Utah và Wyoming kết qủa là Hiệp Ước Sông Colorado được ký kết vào ngày 24-11-1922 chia sông thành hai vùng thượng nguồn và hạ nguồn và các tiểu bang thỏa thuận việc nguồn nước được điều hòa và sử dụng như thế nào để không ai bị thiệt thòi. Nhắc việc này nhớ đến việc Trung Quốc tự ý xây những đập trên thượng nguồn sông Cửu Long mà không hề bàn thảo với các nước ở phía hạ nguồn như Thái Lan, Lào, Cambuchia và Việt Nam! Mùa khô họ giữ nước lại, 9 cửa sông ở VN cạn dòng và nước biển tràn vào gây ngập mặn làm chết hoa trái, mùa màng và tôm cá đang nuôi. Mùa mưa lũ họ tháo nước ra khiến ngập lụt cả vùng Ðồng Tháp! Họ lấy lý do vì không là thành viên trong Ủy Ban Sông Mê Kông của Liên Hiệp Quốc nên không phải tuân thủ các hiệp ước của ủy ban này!
Năm 1930 đồ án xây đập Boulder Dam được các tiểu bang chấp thuận và Tổng Thống Hoover phê chuẩn và dời địa điểm xây đập đến Black Canyon để đập có độ cao hơn. Ðập được khởi công xây ngày 20-4-1931 trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế (Great Depression) nên nhân công rất cần việc làm. Hàng chục ngàn người tới xin việc che lều sinh sống ở xung quanh công trường xây đập thời ấy người ta gọi là Ragtown (Làng Giẻ Rách), vợ con của công nhân phải sống trong cảnh nghèo nàn, thiếu vệ sinh, nóng bức, bệnh tật. Có 6 hãng trúng thầu xây đập theo hợp đồng họ phải xây làng cho công nhân ở Boulder City nhưng các hãng thầu xây đập chỉ lo tiến hành xây đập cho kịp thời hạn nếu không sẽ bị phạt nên họ chểnh mảng việc xây nhà và cộng thêm điều kiện làm việc khá nguy hiểm nên cuối cùng công nhân đã phản đối đình công vào ngày 8-8-1931. Sáu hãng thầu xây đập đã phản ứng bằng cách gởi lực lượng chống đình công đến với súng ống và ma trắc khiến cuộc đình công sớm bị dẹp tan. Sau cuộc đình công việc xây nhà tạm trú cho công nhân ở Boulder City mới tăng tốc và mùa Xuân 1932 Ragtown được giải tỏa.
Trước khi xây đập người ta phải đào 4 đường hầm xuyên qua đá làm đường cho nước chảy thay thế con sông thiên nhiên sẽ bị ngăn lại để làm đập. Muốn đào đường hầm qua núi đá ngoài cho mìn nổ, họ còn dùng một thớt xe truck lớn có 3 tầng và trên mỗi tầng là những người thợ cầm những mũi khoan chạy bằng hơi ép như những khẩu súng đại liên. Mùa hè trong vùng này rất nóng nhất là trong đường hầm lại thiếu quạt gió thật mạnh nên những công nhân phải quấn những bọc nước đá quanh người cố làm cho mát nhưng cũng không đủ, hơn 100 người đã thiệt mạng trong công trình xây đập!
Ngày 1-3-1936 công trình xây đập hoàn tất và nhà máy phát điện ở Hoover Dam bắt đầu chuyển điện trên dây cao thế dài 266 miles về Los Angeles từ ngày 9-10-1936. Sau đó nhà máy được gắn thêm những máy phát điện khác cho tới 1961 mới hoàn tất. Nhà máy điện có tất cả 17 máy turbines sản xuất 2,074 megawatts điện năng và được quản trị bởi cơ quan Bureau of Reclamation trực thuộc Bộ Nội Vụ (US Department of the Interior).
Về tên của đập cũng có sự tranh chấp chánh trị trong việc đặt tên, từ trước vẫn gọi là Boulder Dam cho đến ngày 17-9-1930 dưới thời Tổng Thống Hoover, tổng trưởng Nội Vụ là Ray L. Wilbur loan báo tên chính thức là Hoover Dam. Năm 1933 Tổng Thống Hoover tái tranh cữ nhưng thất bại trước đối thủ là Franklin Roosevelt và tổng trưởng Nội Vụ mới là Harold Ickes đổi trở lại tên cũ là Boulder Dam. Cuối cùng ngày 30-4-1947 Tổng Thống Harry Truman ký nghị định phục hồi tên Hoover Dam.
NHỮNG SỐ LIỆU:
Phí tổn cho công trình xây đập là 165 triệu đồng.
Ðập cao 726.4 feet (221.4 mét) là đập cao thứ nhì ở Hoa Kỳ.
Bề dầy dưới chân đập là 660 feet (200 mét) và thành trên là 45 feet (15 mét).
Số lượng bê tông xây là 4.36 triệu yard khối (3.33 triệu mét khối).
Có tất cả 21,000 công nhân, trung bình mỗi ngày có 3,500 người làm việc và khi cao điểm (tháng 6/1934) có đến 5,218 người.
Tiền mỗi tháng trả lương cho công nhân trung bình là 500,000$.
Mỗi ngày có khoảng 13 đến 16 ngàn người ngồi xe qua đập.
Mỗi năm có 8 đến 10 triệu du khách viếng thăm đập.
NHỮNG ÐIỀU CẦN BIẾT KHI VIẾNG ÐẬP:
– Parking Garage: Mở cửa 8 giờ sáng và đóng cửa lúc 6 giờ chiều, mỗi lần đậu 5$ và chỉ nhận tiền mặt.
– Hoover Dam Tour Center: Mở cửa từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, quanh năm chỉ nghỉ ngày Lễ Tạ Ơn và Giáng Sinh.
– Discovery Tour: giá vé người lớn (17 đến 61 tuổi) 10$, Cao Niên (trên 62) 8$, Trẻ Con (7 đến 16 tuổi) 5$, dưới 6 tuổi miễn phí.
– Tour hoạt động từ 9 giờ sáng đến 4 giờ 45 chiều nhưng nên tới trước 3 giờ chiều mới xem được đầy đủ. Chỉ được mang theo nước uống trong chai, không được mang thức ăn, soda trong lon, kẹo cao su. Mùa hè khí hậu rất nóng nên mặc đồ nhẹ nhàng và đội nón. Trong Tour có lối đi cho người tàn tật ngồi xe lăn.
– Xe Truck 18 bánh không được lưu thông qua đập. Tất cả mọi loại xe không được dừng lại trên đập. Sau khi trời tối bộ hành không được đi bộ trên đập.
– Cần biết thêm chi tiết liên lạc số điện thoại 702-294-3517.
Trịnh Hảo Tâm
