Hình (Courtesy of www.verussolutions.biz)
1. Những chân lý ẩn tàng trong câu nói lái (3):
– Đàn bà chê những anh chàng trên răng dưới dế nhưng lại không chê người trên dê dưới rắn.
-Tại sao Thượng Tọa Thích Nhất Hạnh lại đổi danh xưng là Nhất Hạnh Thiền Sư?
Vì Nhất Hạnh Thiền Sư mang nhiều ý nghĩa sâu xa hơn, có thể biến thành
Nhất Thiện Hành Sư: một ông sư làm việc thiện
Nhất Hiện Thành Sư: một lần hiện thành sư
Xứ Nhật Hiền Thanh: Tiếng tốt bên Nhật
Nhất Sự Hành Thiên: Một việc do trời làm
– Nghệ sĩ tránh ăn cá kho vì sợ khó ca.
2. Bạn có biết tại sao tiếng Quan Thoại (tiếng Tàu) khó phát âm cho đúng không?
Vì tất cả từ trong tiếng Quan Thoại, vốn đã là đơn âm (monosyllable), chỉ kết thúc bằng nguyên âm hay kết thúc bằng một trong hai phụ âm là “n” và “ng”. Thí dụ:
Liang Zhou Ci
Wang Han
pu tao mei jiu ye guang bei
yu yin pi pa ma shang cui
zui wo sha chang jun mo xiao
gu lai zheng zhang ji ren hui
Hán Việt:
Lương Châu Từ:
Vương Hàn
Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi,
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi.
Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,
Cổ lai chinh chiến kỉ nhân hồi?
hay trong một trang tiếng Tàu dưới đây, ta sẽ thấy rõ là tất cả từ kết thúc bằng nguyên âm hay kết thúc bằng một trong hai phụ âm là “n” và “ng”
http://www.wangchao.net.cn/xinxi/pydetail_1080548.html
Một đoạn trích từ trang đó mà không hiểu nghĩa:
bian di huang han jian ku de huan jing ， jin zhang dong dang de zheng shu sheng huo ， shi de bian sai jiang shi hen nan de dao yi ci huan ju de jiu yan 。 you xing yu dao na me yi ci ， na ji ang xing fen de qing xu ， na kai fu tong yin 、 yi zui fang xiu de chang mian ， shi bu nan xiang xiang de 。 zhe shou shi zheng shi zhe zhong sheng huo he gan qing de xie zhao 。 shi zhong de jiu ， shi xi yu sheng chan de pu tao mei jiu
Vì sự nghèo nàn về phonetics để kết thúc một chữ nên tiếng Quan Thoại phải dùng mọi khả năng biến đổi các âm trong chữ bằng nguyên âm hay phụ âm ở đầu chữ như sh, ch, x, q, j, zh etc. và đây chỉ là những ký âm đại khái, không diễn đạt được hết những âm dạng phức tạp của chúng).
Sang tiếng Quảng Đông thì có hơi khác vì dùng nhiều phụ âm hơn để kết thúc chữ, thí dụ trong các số từ 1 đến 10 dùng âm ch, m, c, t, p ở cuối chữ:
dách, dì, xám, xây, ựng, lục, xất, bạt, cẩu, xập
(Hán Việt: Nhất nhị tam tứ ngũ lục thất bát cữu thập)
trong khi trong tiếng Quan Thoại các số 1,6,7,8,10 đều kết thúc bằng nguyên âm và số 3 (san) bằng “n”.
Có lẽ vì vậy mà người Việt phát âm giọng Quảng Đông dễ chuẩn hơn phát âm giọng Quan Thoại .
3. Pet name
thông thường người ta hay gọi người mình thương một cách âu yếm bằng tên các con thú như “Con mèo cưng của anh”, “Con gấu cưng của em” mà có cô kia gọi chồng mình là “Con cú cưng của em ơi”.
4. Vài chân lý ẩn tàng trong câu nói lái (4):
Máy móc càng hiện đại càng hại điện
Thà ăn cháo với muối còn hơn ăn chuối với máu .
Điếc không sợ súng mà Đúng không sợ xiết.
Người có lông mép thường có mông lép.
Có nhiều người Mỹ lai gốc Á hơn người Mã Lai gốc Ý.
Thầy tu thù tây vì thằng Tây giết thầy tăng.
Chuyện đau lòng nghĩ đến lại long đầu.
Biết nhẩy đầm thì ra sàn không đẩy nhầm.
5. Tiếng Việt giọng Nam
Người Bắc phân biệt được các âm quan, quang, hoan, hoang và oan trong khi người Nam phát âm tất cả thành “wang” là một âm không có trong tiếng Việt thuần túy, nên trong bài này được ký âm với “w” là một mẫu tự còn thiếu trong tiếng Việt. Có lẽ các giáo sĩ ngày xưa chuyển âm tiếng Việt ra mẫu tự Latin chưa tiếp xúc với người miền Nam nên không dùng mẫu tự “w”.
Nên có câu chuyện tếu như sau:
Một cô gái người Nam không chồng mà mang bầu tâm sự, bị người cha tra hỏi cô khai “thủ phạm” là một sinh viên sĩ quan (trường Trừ Bị Thủ Đức, Võ Bị Đà Lại hay Chiến Tranh Chính Trị tùy bạn đọc hư cấu).
Người cha kiện với Chỉ Huy Trưởng người Bắc (CHT) và được mời vào cùng cô con.
CHT: Cô mang bầu với ai?
Cô gái: Dạ với anh Wang.
CHT: trong khóa này có anh Quan, anh Quanh, anh Hoan và anh Hoang. Cô nói cho rõ kẻo oan cho người khác.
Cô gái: Dạ thiệt mà, hổng phải wang.
CHT: không phải Quan, Quang, Hoan hay Hoan thì là ai?
Cô gái: Dạ là anh Wang hổng có Dê.
CHT: không có dê mà làm cô có bầu?
Cô gái: Ảnh hổng có Dê mà ảnh có Cu.
CHT: dĩ nhiên đàn ông là phải có chứ
Cô gái tức mình: như dzầy nè (viết tên “thủ phạm” ra).
CHT: À ra thế (quay sang phụ tá) Anh cho gọi sinh viên Quan vào đây cho tôi.
6. Bạn có biết ?
Tiếng Anh là ngôn ngữ duy nhất mà nhân vật đại danh tự ngôi thứ nhất, số it, thể chủ động “I” (personal pronoun 1st person, singular, subject) luôn luôn viết hoa dù không ở đầu câu không?
Phạm Doanh
©T.Vấn 2014
