■Gởi các bạn hữu.
■Mười năm biệt xứ hề trôi nổi
Chiếc lá xa cành hề biệt tăm
Bao giờ ta sẽ quay về cội
Gom bụi thời gian lót chỗ nằm
(Trần Trung Hậu)
● Như vậy là, một lần nữa, mùa hè lại ra đi, kéo theo những chuyến đi xuyên bang ngắn ngày dài ngày của tôi. Hay nói đúng hơn, của gia đình tôi. Lại tạm ghi trong hồi ức những gặp gỡ, những chia tay, những cơn say túy lúy, những kỷ niệm nơi một vùng đất, một thành phố, và những người bạn cũ (chỉ riêng các con tôi là có những bạn bè mới gặp, mới quen nhờ vào sự quen biết cũ của bố mẹ). Lại tạm cất đi trong ngăn tủ những bản đồ, những địa chỉ, những con đường xuyên bang thăm thẳm dẫn đến anh em, dẫn đến bạn bè. Con đường xa, mà vẫn thấy gần. Ân tình cũ, mà tưởng chừng như luôn rất mới. Những ngày cuối hè. Các con tôi đã trở lại trường từ mấy tuần trước. Ngày nghỉ trong tuần của tôi chỉ còn để dành cho việc dọn dẹp, thu xếp vặt vãnh xung quanh nhà, cất đi những thứ vật dụng ngoài trời sẽ không còn được dùng đến trong những tháng sắp tới. Trời tháng mười đã không còn những ngày nóng chảy mỡ. Đêm ngủ đã phải đắp tấm chăn ngang bụng. Buổi sáng thức dậy ra ngắt những chiếc lá sâu trong vườn hoa trước nhà tôi đã phải khoác thêm chiếc áo mỏng bên ngoài. Mùa Thu đang lừng lững bước vào đầu ngõ. Độ này năm ngoái, lá đã bắt đầu chuyển màu. Năm nay, những bụi hồng Mini của vườn nhà tôi vẫn còn tiếp tục ra nụ. Vợ chồng anh bạn Đặng có rủ gia đình tôi cuối tháng mười đi Colorado ngắm lá vàng mùa Thu ở những thắng cảnh nổi tiếng bên xứ ấy. Thích lắm, nhưng tôi buộc lòng từ chối. Các con tôi đã đi học trở lại. Tôi không muốn chúng bị mất giờ học vì những chiếc lá vàng mùa Thu trong khi tuổi của chúng mùa Xuân vẫn còn ở phía trước. Thời tiết xứ người có đủ bốn mùa xuân hạ thu đông. Cùng với thời tiết luân chuyển, vạn vật luân chuyển, lòng người luân chuyển. Có nóng có lạnh, có nhọc nhằn âu lo, có buồn vui giận ghét. Trên dòng chảy thời gian, là những gềnh thác của đời người liên lỉ chảy qua mọi ngõ ngách không một phút dừng, dù chỉ là để ngoảnh nhìn ngày hôm qua đã qua đi như những ngày tháng đã qua đi . . .
. . . Năm ngoái, cũng trong một chuyến đi ngắn đến Oklahoma, một chiều cuối Thu, chúng tôi được nghe người bạn nhạc sĩ họ Trần hát những tác phẩm mới nhất của anh. Đó là một buổi chiều Thu thật tuyệt diệu. Khoảnh khắc giao thoa trọn vẹn giữa đất trời, con người và nghệ thuật. Trong cuộc sống đầy ắp những nhọc nhằn, âu lo, bận rộn và không ít những phiền muộn, những khoảnh khắc như buổi chiều Thu hôm ấy ở Oklahoma là những khoảng nghỉ cần thiết cho tâm hồn con người. Năm nay, để tìm khoảng nghỉ cần thiết ấy cho cuộc sống, chúng tôi cố gắng thu xếp mọi việc để gặp nhau vào khoảng giữa Thu. Khi ấy, chắc lá vàng đã rực rỡ trên những con đường dẫn vào thành phố . . .
● Còn nhớ, năm ngoái khi chia tay ở Oklahoma, tôi và mấy người bạn hào hứng hẹn nhau sẽ có nhiều những buổi họp mặt như thế này, có thơ có nhạc (và rượu, tất nhiên!), để thi vị hóa cuộc sống, hay nói đúng hơn, để tạm gác bỏ những gai góc của cuộc sống qua một bên, dù chỉ trong một buổi chiều, một buổi tối. Thực tế đã cho thấy không dễ dàng gì. Và chúng tôi cứ hẹn lần hẹn lữa. Hy vọng, lần này chúng tôi sẽ đủ mặt đến hẹn lại lên. Chỉ tiếc, không thể kéo hết nhau lên đỉnh những ngọn đồi Colorado để cùng với vợ chồng Đặng, vợ chồng Lý, vợ chồng Trần, vợ chồng Nguyễn ngắm lá vàng rơi, nghe Trần lê Việt hát tình ca, đọc thơ Phạm chinh Đông, Trần trung Hậu, Yên Đông, làm những người mẫu bất đắc dĩ cho Đặng hiếu Sinh chụp hình nghệ thuật. Quả thật, được như thế thì cũng đủ lãng quên đời. Hay, hào sảng hơn, bất cần đời hơn như trong thơ Tô Thùy yên:
Ở đây, ta có dăm người bạn
Phúc tự tâm, không lý đến đời
Ở đây, ta có dăm pho sách
Và một dòng sông, mấy cụm mây
( Tô thùy Yên)
● Ôi cuộc sống hàng ngày. Có những điều tưởng chừng như ở trong tầm với. Chỉ cần đưa tay ra, rướn người lên một chút. Nhưng để thực hiện động tác cuối cùng ấy, đưa tay ra, rướn người lên một chút, sao mà khó khăn quá. Có khi phải chờ đến gần hết một cuộc đời. Có khi cuộc đời đã đặt dấu chấm hết rồi, mà động tác cuối cùng ấy đành phải gởi đến thế hệ tương lai làm cánh tay nối dài. Bởi lẽ, thời gian vốn vô tình . Vô tình như những chiếc lá mùa Thu lặng lẽ ngoài kia. Để, một buổi sáng, soi bóng mình trong gương, không thấy ai ngoài một khuôn mặt xa lạ, già nua, nhầu nát, khật khùng.
Nhờ vậy, tôi mới hiểu tại sao những đêm dài thức trắng đã thành tật, như sợ giấc ngủ lấy đi của mình những khoảnh khắc ngắn ngủi quý báu của đêm khuya tịch mịch. Để rồi, sáng hôm sau, phờ phạc vì thiếu ngủ, ườn người trên giường, trễ tràng xộc xệch. Đầu óc mụ mị quên trước quên sau những việc phải làm trong ngày.
● Hôm rồi, có người bạn hỏi tôi về một bài thơ của một tác giả thời Tiền Chiến, vô tình trong lúc lục kho lưu trữ để tìm câu trả lời, bắt gặp một bài thơ của Nguyễn Bính nhưng không hề có chút gì chứng tỏ là tác giả của Lỡ Bước Sang Ngang. Đó là bài Hành Phương Nam. Có những câu như :
Nợ thế, trả chưa mòn một món
Sòng đời, thua đến trắng hai tay
Quê nhà xa lắc xa lơ đó
Ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay
……………………………………………………
Thà cứ ở đây ngồi giữa chợ
Uống say mà gọi thế nhân ơi!
Thế nhân mắt trắng như ngân nhũ
Ta với nhà ngươi cả tiếng cười
Dằn chén hất cao đầu cỏ dại
Hát rằng phương Nam ta với ngươi
……………………………………………………..
( Nguyễn Bính)
Quả thật, thế nhân mắt trắng như ngân nhũ, ta với nhà ngươi cả tiếng cười.
Cuối tháng mười sắp tới đây, trong lúc ngắm lá vàng rơi ở Colorado, anh chàng Đặng hẳn sẽ không quên mang ra khoe số báo Ca Dao, trong đó có bài viết này, để từ trên đỉnh núi cao, nhìn về phía quê nhà xa lắc xa lơ đó, ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay.
Riêng tôi, ngày mai, mùa Thu vẫn chưa đủ muộn màng để làm rụng đầy lá vàng trước sân nhà, nên tôi vẫn chưa phải dậy sớm, khoác áo ấm vào người mà đi gom hết những chiếc lá vàng thành đống, bỏ vào bao, cuối tuần, sở rác cho xe đến lấy đem đi một nơi nào đó cho khuất mắt. Thế nên, đêm nay, tôi vẫn còn được thức đêm dài đã thành tật của tôi mà gom lại những mảnh vụn của tâm tư mình, chắp chắp vá vá. Chỉ không thể bỏ chúng vào bao, chờ sáng đem ra ngoài để cạnh thùng rác, cho sở rác cuối tuần đến đem đi. Thế nên, những mảnh vụn tâm tư của tôi vẫn còn đó, để đêm đêm tôi gom lại, chắp chắp vá vá, bẹo dạng bẹo hình.
Để mai đây, khi tôi nằm xuống, các bạn tôi sẽ có được chút gì để lại trần gian của tôi mà đem ra cái quan định luận, trong những lần có được cái khoảng nghỉ hiếm hoi của dòng chảy cuộc đời.
Thế cũng đã mãn nguyện lắm rồi!■
©T.Vấn 2010
©T.Vấn 2006
