Âm nhạc vỉa hè trước 1975 ở miền Nam là những lời nhạc được quần chúng bình dân chế theo âm điệu của các tác phẩm quen thuộc, chúng ta không ít thì nhiều, dù muốn dù không cũng đã tiêm nhiễm các lời bình dân, nhiều khi chúng ta ngày xưa nghe nhiều đến nỗi nhập tâm rồi lâu ngày ta quên cả lời chính và quên cả tên bản nhạc. Cần phải nói thêm là các tác phẩm bị/được chế là do quần chúng yêu chuộng bản chính quá. Vì thế các bài ngoài luồng phản ánh sự tiếp nhận và ngợi khen với bản chính (compliment) chứ không phải thô bỉ hóa chúng (ridicule).
Người viết đã truy tầm để đối chiếu lời ngoài luồng với chính bản và âm điệu nguyên thủy trong các link đính kèm. Vì là văn chương bình dân nên có nhiều từ không được thanh nhã, xin người đọc nhìn về phương diện ngôn ngữ mà bỏ qua cho.
· Ai đang đi trên Cầu Bông,
Té xuống sông ướt cái quần ny lông.
Vô đây em, dù trời mưa
anh vẫn đưa em dzìa .
Ai đang đi trên đường đê
tai lắng nghe bao câu hò lê thê.
Trong đêm trăng, tiếng chày khua
Ta hát vang trong đêm trường mênh mang
Ai đang say, chày buông rơi
Nghe tiếng vơi tiếng đầy.
(Gạo trắng, trăng thanh – Hoàng Thi Thơ)
· Bà già lý le ông già
Chiều chiều dắt ra bờ sông
Hai người nói chuyện tâm tình
Ôm nhau mà lọt xuống sình
(Theo điệu có lẽ từ bài Jingle Bells)
· Hòn giái, hòn giái dê treo tòn teng
(Theo điệu từ bài Apaches)
· Đường về đêm nay tối thui
Mịt mùng cô không thấy tui
Cô đụng tui, cô nói tôi đui
Cho bà con lối xóm bùi ngùi
(Theo điệu Kiếp Nghèo – Lam Phương)
Đường về đêm nay vắng tanh
Dạt dào hạt mưa rớt nhanh
Lạnh lùng mưa xuyên áo tơi
Mưa chẳng yêu kiếp sống mong manh.
Lầy lội qua muôn lối quanh
Gập ghềnh đường đê tối tăm
Ngập ngừng dừng bên mái tranh
Nghe trẻ thơ thức giấc bùi ngùi.
.
· Chiều đêm dần tàn
Tôi xách Honda đi kiếm nàng ở bên Cầu Hàng
Cầm chắc năm trăm
Tôi hỏi nàng năm trăm được không.
(Theo điệu Tầu đêm năm cũ – Trúc Phương)
Trời đêm dần tàn tôi đến sân ga
Đưa tiễn người trai lính về ngàn
Cầm chắc đôi tay ghi vào đời tâm tư ngày nay
Gió khuya ôi lạnh sao ướt nhẹ đôi tà áo
Tàu xa dần rồi ôi tiếc thương chi khi biết người ra đi vì đời
Trở gót bâng khuâng tôi hỏi lòng đêm nay buồn không
.
· Nhà bên kia có con gà trống gáy
Bắc nước sôi bỏ vô nồi hết gáy
Ba ngày sau mang nó ra ăn liền
hay
Cười lên đi cho răng vàng sáng chói
Hát lên đi để cho đời le lói
(Theo điệu Khúc ca ngày mùa – Lam Phương)
https://www.youtube.com/watch?v=ngWnEDvwqNA…
Kìa thôn quê dưới trăng vàng bát ngát
Ánh trăng thanh chiếu qua làng xơ xác
.
· Lúc sáu giờ chiều chờ em ở bên Cầu Muối
Chờ hoài không thấy, thấy em ở bên Cầu Hàng
Em đi lang thang
Cái đít em thật dịu dàng
(Không biết bài chính là gì, có thể là nhạc ngoại quốc)
.
· Mỗi năm đến hè nhà em nấu chè
Nấu chè đậu xanh gửi sang nhà anh
Nhà anh ăn hết đem trả tô canh
Mỗi lần nhà em nấu chè
Nhà anh xách tô qua liền
(Theo điệu Nỗi Buồn Hoa Phượng – Thanh Sơn, từ phút 52:24″)
Mỗi năm đến hè lòng man mác buồn,
Chín mươi ngày qua chứa chan tình thương
Ngày mai xa cách hai đứa hai nơi
phút gần gũi nhau mất rồi tạ từ là hết người ơi!
Tiếng ve nức nở buồn hơn tiếng lòng.
Biết ai còn nhớ đến ân tình không?
Đường xưa in bóng hai đứa nay đâu?
Những chiều hẹn nhau lúc đầu
giờ như nước trôi qua cầu.
.
· Mình ngỡ nó đôi Tây
Ai ngờ nó đôi Xì
Mình ngỡ nó hai đôi
Ai ngờ nó ba con
(Theo điệu Tình Nhớ – TCS)
Tình ngỡ đã quên đi
như lòng cố lạnh lùng
Người ngỡ đã xa xăm
bỗng về quá thênh thang
.
· Dạy cho con biết đánh Bài Cào
Dạy cho con biết chơi Cạc Tê
Con biết chơi Bầu Cua, quên hận thù
(Theo điệu Gia Tài Của Mẹ (TCS))
Dạy cho con tiếng nói thật thà
mẹ mong con chớ quên màu da
con chớ quên màu da, nước Việt xưa
mẹ mong trông con mau bước về nhà
mẹ mong con lũ con đường xa
ôi lũ con cùng cha, quên hận thù
.
· Có Cô Gái Đồ Long lắc Bầu Cua
Lắc một cái ra ba con gà mái
Thua cái liền, Chung hết tiền
(Theo điệu TIẾNG HÁT QUÊ HƯƠNG – Y Vân)
Có cô gái miền quê hát bài ca
Giữa hoa lá xanh tươi bên làn gió
Thôn xóm nhà khi nắng tà
.
Một – hai – ba thằng cha bán kẹo què giò
(Theo điệu Hòn vọng phu 1 – Lê Thương)
Qua thiên san kìa ai tiễn rượu vừa tàn
https://www.youtube.com/watch?v=oX5geLJxxTM
.
· Một người mù xem xi nê
Một người câm đang ngồi hát
Một người cùi đang đánh đàn
Một người què đang nhẩy đầm
(Theo điệu Ngày Dài Trên Quê Hương (TCS))
Một người già trong công viên
Một người điên trong thành phố
Một người nằm không hơi thở
Một người ngồi nghe bom nổ.
.
· Học Sinh là người hủ tiếu ăn hai ba tô
(Theo điệu Học Sinh Hành Khúc – Lê Thương)
Học sinh là người Tổ Quốc mong cho mai sau.
.
· Má ơi con buồn quá
Má cho con lấy chồng
Lấy ông xe hủ tiếu
Ổng cho con húp nước lèo
(theo Hòn Vọng Phu 2)
Có ai xuôi vạn lý
Nhắn đôi cáu giúp nàng
Lấy cây hương thật quý
Thắp lên thương tiếc chàng
.
· Bây giờ mấy tháng rồi hở em
Anh đi tìm nhà thương em nằm
Chiều nay nếu em vào Từ Dũ
Ráng đau một lần thôi
(Theo điệu Bây Giờ Tháng Mấy – Từ Công Phụng)
Bây giờ tháng mấy rồi hỡi em?
lênh đênh ngàn mây trôi êm đềm.
Chiều nay nếu em đừng hờn dỗi,
trách nhau một lời thôi
.
· Em ơi nếu mộng không thành thì sao?
Mua chai thuốc chuột uống vô là rồi
(Theo Duyên Kiếp – Lam Phương)
Em ơi nếu mộng không thành thì sao
Non cao đất rộng biết đâu mà tìm
Đường đời mịt mờ vạn nẻo về đâu
Mong chờ duyên kiếp đưa lối bắt cầu
.
· Đời nghệ sĩ lăn lóc dưới mương
Ba ngày sau vớt lên sình chương
Sình thì sình em vẫn cứ thương
Thương thì thương nhưng vẫn sình chương
(Lỡ chuyến đò – Anh Việt)
Chiều vàng lại đem nhớ tiếc thương
Đây người sang với con đò xưa
Và chiều chiều thôn nữ vấn vương
Duyên tình xưa êm thắm còn đâu.
Phạm Doanh
(sưu tầm, góp nhặt không bịa đặt)
©T.Vấn 2022